Trong thế giới game hiện đại, tay cầm chơi game (game controller) có lẽ là phương tiện phổ biến nhất để tương tác với trò chơi. Với thiết kế đa năng, tay cầm đã chứng tỏ sự linh hoạt đáng kinh ngạc, thậm chí còn được ứng dụng trong quân đội với các biến thể tùy chỉnh hoặc tiêu chuẩn (theo Wired). Tuy nhiên, chính sự “đắc dụng” này đôi khi lại trở thành điểm yếu, khiến tay cầm trở nên kém tối ưu cho một số thể loại game cụ thể. Ví dụ điển hình nhất là các tựa game bắn súng góc nhìn thứ nhất (FPS), nơi chuột và bàn phím luôn mang lại độ chính xác và tốc độ phản hồi vượt trội. Tương tự, trải nghiệm đua xe với cần analog của tay cầm, dù chấp nhận được, vẫn không thể sánh bằng cảm giác lái một chiếc xe thực thụ. Nếu bạn vẫn chỉ chơi game bằng tay cầm, rất có thể bạn đang bỏ lỡ một phần lớn tiềm năng nhập vai và sự thú vị mà các thiết bị điều khiển chuyên dụng có thể mang lại. Bài viết này sẽ đi sâu vào những phụ kiện chơi game độc đáo, giúp game thủ tận hưởng trọn vẹn mọi khoảnh khắc trong thế giới ảo.
Tay Cầm Chơi Game: Phổ Biến Nhưng Đầy Giới Hạn
Dù các tay cầm hiện đại ngày càng được cải tiến với nhiều tính năng và độ nhạy cao, nhưng chúng vẫn là một công cụ “đa năng nhưng thỏa hiệp”. Thiết kế chung cho nhiều thể loại game khiến chúng khó có thể phát huy tối đa hiệu quả trong những trò chơi đòi hỏi sự chuyên biệt. Chẳng hạn, độ chính xác tuyệt đối cần thiết trong các pha ngắm bắn headshot hay khả năng điều khiển phương tiện với từng milimet góc lái. Việc sử dụng tay cầm cho tất cả mọi game có thể giới hạn trải nghiệm của bạn, biến một tựa game tuyệt vời thành một cuộc chơi chỉ “tạm ổn”.
Hình ảnh bên trong tay cầm Xbox One bị tháo vỏ, cho thấy linh kiện điện tử và vi mạch.
Với tư cách là một người chơi game lâu năm, tôi nhận ra rằng việc lựa chọn đúng thiết bị điều khiển cho từng thể loại game là chìa khóa để mở khóa những trải nghiệm đỉnh cao, chân thực và nhập vai hơn rất nhiều so với việc chỉ dựa vào một chiếc tay cầm duy nhất.
Cần Lái Mô Phỏng (Flight Stick): Không Chỉ Dành Riêng Cho Game Bay Lượn
Tôi luôn có một chiếc cần lái cơ bản bên mình. Khi chiếc joystick Logitech Extreme 3D Pro trung thành của tôi ngừng hoạt động sau một thập kỷ phục vụ, tôi quyết định đầu tư nhiều hơn vào một bộ cần lái chuyên nghiệp hơn, dù tôi vẫn đang cân nhắc bổ sung thêm bàn đạp lái (rudder pedals).
Mặc dù nhiều người nghĩ rằng cần lái (flight stick) chỉ dành cho các tựa game mô phỏng bay, nhưng tôi đã khám phá ra rằng bất kỳ trò chơi nào liên quan đến điều khiển phương tiện (không phải ô tô) đều có thể được nâng tầm trải nghiệm với một chiếc flight stick thay vì tay cầm. Các tựa game chiến đấu không gian như Elite Dangerous là ví dụ điển hình, dù một số người có thể coi chúng là game mô phỏng bay. Tuy nhiên, việc mô phỏng chuyến bay trong không gian có những khác biệt rõ rệt. Đặc biệt, nếu bạn đang chơi Elite Dangerous trong thực tế ảo (VR), một chiếc flight stick là phụ kiện chơi game không thể thiếu để đạt được độ nhập vai tối đa.
Ứng dụng yêu thích nhất của tôi đối với flight stick lại là để chơi các tựa game Mechwarrior, nơi mà giao diện điều khiển của robot khổng lồ thường trông giống hệt như một bộ cần lái. Điều khiển xe tăng và tàu thuyền cũng hoạt động rất tốt với hệ thống cần ga (throttle), và việc sử dụng bàn đạp lái hoặc cần xoay để di chuyển tháp pháo độc lập với thân xe tăng hoặc mech mang lại cảm giác vô cùng tự nhiên và chính xác. Đối với tôi, bộ X52 HOTAS của Logitech là một lựa chọn tuyệt vời ở phân khúc phổ thông, mang lại trải nghiệm hoàn hảo cho nhu cầu của mình.
Hệ thống cần lái mô phỏng Logitech Saitek X52 HOTAS chuyên nghiệp, bao gồm cần lái và cần ga, được thiết kế cho game giả lập bay.
Tay Cầm Đối Kháng (Arcade Fight Stick): Hồi Sinh Ký Ức Game Thùng
Tôi đã chơi ở các trung tâm game thùng từ rất lâu trước khi biết đến tay cầm chơi game, nhờ có bố tôi sở hữu một tiệm arcade nhỏ ở quê nhà khi tôi còn bé. Vì vậy, không có gì ngạc nhiên khi tôi thích chơi một số tựa game nhất định bằng một chiếc tay cầm đối kháng, hay còn gọi là arcade stick.
Hầu hết các nền tảng chơi game hiện nay đều cung cấp các tựa game arcade kinh điển hoặc game retro khác, và các tựa game mới được thiết kế để tận dụng lợi thế của bố cục arcade stick cũng liên tục được phát hành. Bất kỳ trò chơi nào chỉ yêu cầu điều khiển bằng cần analog trái hoặc D-pad đều là ứng cử viên tiềm năng cho một chiếc arcade stick như thế này, đặc biệt là các game đối kháng huyền thoại. Việc điều khiển các đòn combo phức tạp hay di chuyển nhân vật một cách chính xác trong các tựa game như Street Fighter hay Mortal Kombat sẽ trở nên mượt mà và trực quan hơn rất nhiều.
Tay cầm đối kháng 8BitDo phong cách arcade cùng màn hình hiển thị các tựa game SNES cổ điển, gợi nhớ trải nghiệm game thùng.
Chuột Và Bàn Phím: Công Cụ Không Thể Thiếu Cho Game Thủ Console
Trong khi game thủ PC đã hoàn toàn chấp nhận tay cầm chơi game và sẵn sàng chuyển đổi giữa chuột & bàn phím hoặc tay cầm tùy theo loại game và sở thích, thì rất ít game thủ console tận dụng được thực tế rằng một số lượng đáng kể các tựa game console hỗ trợ điều khiển bằng chuột và bàn phím.
Việc tích hợp bàn phím và chuột không chỉ mở rộng khả năng chơi game mà còn nâng cao độ chính xác, đặc biệt là trong các tựa game bắn súng hoặc chiến thuật thời gian thực. Tôi đã hoàn thành toàn bộ Halo Master Chief Collection trên chiếc Xbox Series S của mình chỉ bằng cách sử dụng chuột và bàn phím không dây. Vì vậy, nếu bạn là một game thủ console, hãy kiểm tra xem các tựa game yêu thích của bạn có hỗ trợ chuột và bàn phím hay không và hãy thử trải nghiệm để thấy sự khác biệt. Đây là một nâng cấp đáng giá mà nhiều người vẫn thường bỏ qua.
Bộ bàn phím Logitech K380 và chuột MX Master 3S, cùng thiết bị chơi game cầm tay Lenovo Legion Go đặt trên bàn gỗ, minh họa phụ kiện chơi game console.
Máy chơi game console Xbox Series S màu trắng đi kèm tay cầm, biểu tượng của nền tảng game hỗ trợ chuột và bàn phím.
Vô Lăng Đua Xe Chuyên Dụng: Đẳng Cấp Thật Sự Của Game Đua Xe
Là một người yêu thích các tựa game đua xe mô phỏng thực tế và bán thực tế, tôi khẳng định rằng tay cầm thông thường không đủ để tái hiện cơ chế lái xe chân thực. Cần analog không có đủ dải chuyển động để đánh lái chính xác, và việc sử dụng các nút cò analog cho phanh và ga cũng gặp vấn đề tương tự về độ nhạy. Hơn nữa, việc sử dụng một vô lăng và bàn đạp thật sự đồng nghĩa với việc mô phỏng phương pháp điều khiển tương tự trong một chiếc xe đua thực tế, và đó chính là mục đích cuối cùng của các tựa game đua xe mô phỏng.
Giá của vô lăng và bàn đạp có thể tăng vọt nhanh chóng khi bạn tiến vào các sản phẩm cao cấp dành cho những người đam mê, nhưng tôi đã rất hài lòng với bộ Logitech G29 ở phân khúc phổ thông của mình, đặc biệt khi kết hợp với PS VR2 và tựa game Gran Turismo 7. Niềm vui trong các trò chơi này là học cách kiểm soát đầu vào một cách chính xác, điều mà tay cầm rất khó thực hiện một cách trực quan. Nếu bạn yêu thích các tựa game mô phỏng đua xe (sim racing) và thể loại “simcade” (kết hợp giữa mô phỏng và arcade), tôi thực sự khuyên bạn nên sắm cho mình một chiếc vô lăng. Đây là một trong những phụ kiện chơi game mang lại sự “lột xác” lớn nhất cho trải nghiệm.
Bộ vô lăng đua xe giả lập chuyên nghiệp cùng bàn đạp, thiết lập để chơi tựa game Gran Turismo, mang lại trải nghiệm lái xe chân thực.
Súng Điều Khiển Ánh Sáng (Light Gun): Sự Trở Lại Đầy Hứa Hẹn
Súng điều khiển ánh sáng từng là một xu hướng cực thịnh trong quá khứ, nhưng các TV hiện đại không còn tương thích với các loại súng light gun truyền thống. Vì vậy, nếu bạn muốn chơi các tựa game light gun kinh điển như Time Crisis, bạn sẽ phải kết nối với một chiếc TV CRT cũ. Tuy nhiên, đã có những giải pháp thay thế. Ví dụ, các tựa game “bắn và chạy” trên Switch có thể được chơi bằng chức năng điều khiển chuyển động của Joy-Con. Bạn thậm chí có thể mua một phụ kiện hình khẩu súng và đặt Joy-Con vào bên trong.
Tuy nhiên, vì đây là hệ thống dựa trên cảm biến con quay hồi chuyển, bạn cần liên tục căn chỉnh lại tâm ngắm khi nó bắt đầu bị lệch. Thông thường, các trò chơi này có một nút chuyên dụng trên tay cầm để căn chỉnh lại. Dẫu vậy, súng light gun có thể đang trở lại nhờ các công ty như Sinden đang phát triển một loại súng light gun tương thích với màn hình LCD. Dù bằng cách nào, việc chơi các tựa game được thiết kế cho súng light gun bằng một tay cầm thông thường sẽ làm mất đi 99% niềm vui và độ hấp dẫn vốn có của chúng.
Súng điều khiển ánh sáng Sinden Lightgun với ba tùy chọn màu sắc, cùng hình ảnh minh họa các game bắn súng light gun cổ điển như Time Crisis II và Virtua Cop 2.
Đừng Bỏ Qua Các Thiết Bị Điều Khiển Độc Đáo Khác!
Những thiết bị mà chúng ta đã đề cập ở trên đều là những giải pháp thay thế tay cầm tương đối phổ biến. Tuy nhiên, còn rất nhiều các thiết bị điều khiển độc đáo và thú vị khác ngoài kia. Một số cực kỳ đặc thù, như cần câu dành cho các tựa game câu cá, mang lại trải nghiệm nhập vai đến bất ngờ. Các thiết bị khác lại quen thuộc hơn với nhiều người, chẳng hạn như bộ điều khiển chuyển động 3D được sử dụng trong thực tế ảo (VR), giúp bạn tương tác trực tiếp với thế giới ảo.
Công nghệ theo dõi đầu (head tracking) cũng là một xu hướng đáng chú ý, phổ biến trong các game mô phỏng bay, nhưng cũng được ứng dụng trong một số thể loại khác. Bạn thậm chí có thể tìm thấy những chiếc laptop gaming được tích hợp sẵn tính năng theo dõi mắt (eye-tracking). Opentrack là một hệ thống thú vị sử dụng webcam và một điểm đánh dấu đặc biệt mà bạn gắn lên mũ và đội lên đầu. Đây là một giải pháp theo dõi đầu tiết kiệm chi phí hơn nhiều so với việc phải chi 200 USD trở lên cho một bộ thiết lập cao cấp.
Danh sách các thiết bị điều khiển độc đáo này còn kéo dài, nhưng dù là loại game hay thiết bị điều khiển cụ thể nào đi chăng nữa, điều cốt lõi là việc cố gắng áp dụng một chiếc tay cầm duy nhất cho mọi thể loại game sẽ khiến bạn không thể tận dụng tối đa trải nghiệm chơi game của mình. Đầu tư vào những phụ kiện chơi game chuyên dụng phù hợp không chỉ nâng cao kỹ năng mà còn mở ra một cấp độ nhập vai hoàn toàn mới, biến mỗi giờ chơi trở thành một cuộc phiêu lưu đáng nhớ và chân thực hơn.
Kết luận
Việc giới hạn bản thân chỉ với một chiếc tay cầm đa năng có thể khiến bạn bỏ lỡ rất nhiều tiềm năng trong thế giới game. Mỗi thể loại game đều có những đặc thù riêng và việc lựa chọn đúng thiết bị điều khiển chơi game chuyên dụng sẽ giúp bạn tối ưu hóa trải nghiệm, nâng cao độ chính xác, và quan trọng nhất là tăng cường sự nhập vai. Từ những chiếc cần lái mô phỏng cho game không gian, tay cầm đối kháng tái hiện không khí game thùng, chuột và bàn phím cho độ chính xác trong FPS, cho đến vô lăng đua xe mang lại cảm giác lái chân thực hay súng điều khiển ánh sáng độc đáo, mỗi phụ kiện đều có một giá trị riêng biệt.
Đừng ngần ngại khám phá và thử nghiệm các phụ kiện gaming khác nhau. Việc đầu tư vào những thiết bị này không chỉ là một khoản chi phí mà còn là một khoản đầu tư vào niềm vui và sự hứng thú của bạn khi bước vào thế giới ảo. Hãy chọn đúng “công cụ” cho đúng “công việc” để trải nghiệm chơi game của bạn trở nên phong phú và tuyệt vời hơn bao giờ hết. Bạn đã sẵn sàng nâng tầm trải nghiệm chơi game của mình chưa? Hãy bình luận về những thiết bị điều khiển yêu thích của bạn hoặc chia sẻ những trải nghiệm độc đáo mà chúng mang lại!
Tài liệu tham khảo
- Wired. “The Army Tried to Turn a Game Controller Into a Tank’s Brain”. https://www.wired.com/story/fmcu-us-military-controller/
- Logitech G. “Logitech G29 Driving Force Racing Wheel”. https://www.logitechg.com/en-us/products/driving/g29-g920-driving-force-racing-wheels.html
- Sinden Lightgun. “Sinden Lightgun: LCD Compatible Lightgun”. https://sindenlightgun.com/
- GitHub. “OpenTrack: Free & Open Source Head Tracking Software”. https://github.com/opentrack/opentrack
- How-To Geek. “Why I Can’t Recommend the Xbox Series S Anymore”. https://www.howtogeek.com/why-i-cant-recommend-the-xbox-series-s-anymore/
- How-To Geek. “How Modern TVs Killed Light Gun Games (And Why They’re Back)”. https://www.howtogeek.com/how-modern-tvs-killed-light-gun-games/
- How-To Geek. “Buying a CRT Reminded Me Why We Dumped Them (But I Love It Anyway)”. https://www.howtogeek.com/buying-a-crt-reminded-me-why-we-dumped-them-but-i-love-it-anyway/
- How-To Geek. “Simcade Racing Games Balance Fun and Realism. Here Are My Favorites”. https://www.howtogeek.com/simcade-racing-games-balance-fun-and-realism-here-are-my-favorites/
- How-To Geek. “Sony PlayStation VR2 PC Adapter Review”. https://www.howtogeek.com/sony-playstion-vr2-pc-adapter-review/
