Bungie, cái tên vang vọng gắn liền với những siêu phẩm game bắn súng như Halo và Destiny, nhưng ít ai biết rằng hành trình của họ không bắt đầu từ những console mạnh mẽ hay hệ điều hành Windows phổ biến. Thay vào đó, Bungie đã tìm thấy điểm khởi đầu khiêm tốn của mình trên nền tảng máy tính Mac của Apple – một môi trường không mấy nổi tiếng về game. Mặc dù máy tính Apple không được biết đến với thư viện trò chơi đồ sộ, Bungie đã đến rất gần với việc thay đổi hoàn toàn cục diện đó.
Lựa Chọn Đột Phá: Bungie và Mac OS
Trước khi tái định nghĩa thể loại game bắn súng góc nhìn thứ nhất (FPS) với Halo: Combat Evolved, Bungie được biết đến như một studio nhỏ chuyên phát triển game độc quyền cho đối thủ lớn nhất của Microsoft. Những năm đầu của Bungie đã chứng kiến họ tập trung phát hành các tựa game dành riêng cho Macintosh của Apple, một yếu tố quan trọng góp phần vào sự phát triển nhanh chóng của studio này.
Suốt những năm 90, máy tính Windows của Microsoft được xem là nền tảng hàng đầu cho game PC. Hầu hết các trò chơi đều được phát triển cho MS-DOS và Windows, trong khi các hệ điều hành khác thường chỉ nhận được phiên bản port từ các bản phát hành trên DOS. Không chỉ game thủ, mà cả các nhà phát triển đầy tham vọng cũng nhận thấy sự thành công của các trò chơi trên DOS và Windows, truyền cảm hứng cho nhiều người đi theo bằng cách sản xuất game của riêng họ cho các hệ thống Microsoft ngày càng phổ biến.
Sự cạnh tranh gay gắt tập trung xung quanh máy tính Microsoft đã để lại một khoảng trống lớn trên thị trường game cho các hệ điều hành khác, bao gồm cả Mac OS của Apple – không nên nhầm lẫn với phiên bản hiện đại: macOS. Mặc dù hệ điều hành này có một số tựa game độc quyền như Myst và Escape Velocity, nhưng thiết bị của Apple lại thiếu hụt nghiêm trọng các trò chơi hành động. Nhà sáng lập Bungie, Alex Seropian, đã tận dụng cơ hội này để tạo nên sự khác biệt cho studio so với các nhà phát triển game PC khác và quyết định tập trung vào việc phát triển game độc quyền cho Mac OS.
Những Bước Chân Đầu Tiên Trên Mac: Từ Gnop! Đến Marathon
Màn hình game Marathon hiển thị trên máy tính iMac G3, minh họa trò chơi FPS đột phá của Bungie trên nền tảng Mac.
Tựa game đầu tiên được phát hành dưới tên Bungie về mặt kỹ thuật là một bản sao Pong miễn phí có tên “Gnop!“, nhưng studio này chỉ chính thức được thành lập vào năm 1991. Cũng trong năm đó, Bungie đã phát hành Operation: Desert Storm – một game bắn tăng góc nhìn từ trên xuống, lấy cảm hứng từ Chiến tranh vùng Vịnh. Trò chơi đưa người chơi điều khiển một chiếc xe tăng và tiêu diệt kẻ thù qua nhiều cấp độ, với độ khó tăng dần.
Năm tiếp theo chứng kiến sự ra đời của Minotaur: The Labyrinths of Crete, một game nhập vai khám phá hầm ngục đáng chú ý vì là trò chơi chỉ dành cho nhiều người chơi đầu tiên được phát hành trên Mac OS. Trò chơi cho phép tối đa bảy người chơi tham gia vào một trận chiến sinh tử, trong đó bạn phải khám phá đấu trường mê cung để tìm kiếm thiết bị hữu ích và đánh bại tất cả những người chơi khác. Mặc dù có đồ họa đơn giản, Minotaur: The Labyrinths of Crete lại có chiều sâu đáng ngạc nhiên nhờ sự phong phú của các vật phẩm độc đáo và sự đa dạng được tạo ra bởi các cấp độ ngẫu nhiên của nó.
Ảnh chụp màn hình thể hiện chế độ nhiều người chơi trong game Minotaur: The Labyrinths of Crete, một game nhập vai độc đáo của Bungie trên Mac OS.
Cuối cùng, Bungie đã tạo ra thành công thương mại đầu tiên của mình với thể loại định hình di sản của họ: game bắn súng góc nhìn thứ nhất (FPS). Pathways Into Darkness, ra mắt năm 1993, là bước đột phá đầu tiên của Bungie vào thể loại FPS. Mặc dù ban đầu nó có vẻ giống một bản sao của Wolfenstein 3D – như trường hợp của hầu hết các game FPS đầu những năm 90 – Pathways Into Darkness lại tập trung nhiều hơn vào cốt truyện nhập vai so với nhiều trò chơi cùng thời. Xuyên suốt trò chơi, bạn có thể sử dụng một viên pha lê ma thuật để nói chuyện với các nhân vật đã chết, họ cung cấp gợi ý và bối cảnh câu chuyện, cũng như đạt được một trong nhiều kết thúc dựa trên hiệu suất chiến đấu và một số quyết định được đưa ra trong quá trình chơi.
Hình ảnh gameplay từ Pathways Into Darkness, tựa game bắn súng góc nhìn thứ nhất đầu tiên của Bungie trên Mac, nổi bật với cốt truyện sâu sắc.
Pathways Into Darkness đã chứng tỏ là một thành công lớn, bán được hơn 20.000 bản và củng cố vị thế của Bungie như một trong những nhà phát triển game Mac thành công nhất. Quan trọng hơn, nó đã cung cấp cho Apple một tựa game độc quyền có thể cạnh tranh với Wolfenstein 3D rất phổ biến trên DOS. Vào cuối năm đó, gần như tất cả các game PC khác đều bị lu mờ bởi sự ra mắt của DOOM, nhưng Bungie đã nhanh chóng bắt tay vào việc tạo ra phản ứng của riêng mình đối với tựa game FPS mang tính cách mạng của iD Software.
Sau thành công thương mại đầu tiên, Bungie ra mắt thương hiệu lớn đầu tiên của mình, Marathon. Mặc dù Marathon phần lớn đã bị quên lãng bởi công chúng game thủ – có thể là do một thương hiệu FPS khoa học viễn tưởng khác do Bungie tạo ra – nhưng series này được người hâm mộ nhớ đến vì đã đi trước thời đại. Marathon gốc tuân theo công thức của DOOM là tiến bộ qua các cấp độ mở rộng bằng cách bắn xuyên qua kẻ thù, mở khóa các cánh cửa bị niêm phong và săn lùng các căn phòng bí mật. Tuy nhiên, trò chơi có các cơ chế mới như nạp đạn, sử dụng song kiếm và thiết bị theo dõi chuyển động làm nổi bật vị trí của kẻ thù và đồng minh gần đó. Cùng với chiến dịch chơi đơn đầy thử thách, Marathon còn bao gồm chế độ deathmatch nhiều người chơi gây nghiện, giúp tăng cường sự phổ biến của trò chơi trong số người chơi cạnh tranh.
Ảnh chụp màn hình game Marathon, một trong những series FPS khoa học viễn tưởng tiên phong do Bungie phát triển cho nền tảng Mac.
Điều khiến Marathon khác biệt so với DOOM và các game bắn súng góc nhìn thứ nhất khác là cách kể chuyện đổi mới của trò chơi. Trò chơi diễn ra trên một con tàu thuộc địa đã bị quân đội ngoài hành tinh xâm chiếm, nhưng tiền đề tưởng chừng đơn giản của Marathon dần phát triển thành một câu chuyện phức tạp liên quan đến các phe phái đối địch và một âm mưu trên tàu. Bạn sẽ khám phá âm mưu này bằng cách đọc các thiết bị đầu cuối máy tính rải rác khắp mỗi cấp độ, chứa nhật ký dữ liệu chi tiết các sự kiện trong quá khứ, tài liệu gợi ý tinh tế về những tiết lộ sau này và các cuộc trò chuyện giữa nhân vật chính và các AI khác nhau của con tàu.
Marathon đã chứng tỏ mình không chỉ là một bản sao DOOM thông thường, bán được hơn 100.000 bản trong năm đầu tiên và nâng cao tiêu chuẩn kể chuyện trong các game hành động. Các phần tiếp theo của nó – Marathon 2: Durandal và Marathon Infinity – thậm chí còn nhận được nhiều lời khen ngợi hơn và đạt được thành công thương mại tương tự. Series Marathon trở thành một trong số ít các “ứng dụng sát thủ” của Macintosh và giúp Bungie khẳng định vị thế là một trong những nhà phát triển FPS duy nhất có thể đối đầu với các nhà phát triển mang tính biểu tượng của game bắn súng DOS như iD Software và 3D Realms. Vì vậy, lẽ dĩ nhiên, Bungie đã quyết định thử sức ở một thể loại hoàn toàn khác cho trò chơi tiếp theo của mình.
Mở Rộng Tầm Nhìn: Myth, Oni và Bước Ngoặt Halo
Sau khi kết thúc bộ ba Marathon, Bungie bắt đầu phát triển các trò chơi chiến thuật thời gian thực (RTS) với series Myth, phát hành Myth: The Fallen Lords vào năm 1997 và Myth II: SoulBlighter vào năm 1998. Giống như bộ ba Marathon, các trò chơi Myth đã nhận được vô số lời khen ngợi về cốt truyện sâu sắc, các chiến dịch chơi đơn đáng nhớ và chế độ nhiều người chơi trực tuyến xuất sắc. Myth II cũng đáng chú ý vì bao gồm các công cụ phát triển cho phép người hâm mộ tạo bản đồ và đơn vị tùy chỉnh của riêng họ. Mặc dù những trò chơi này cũng đã bị lu mờ bởi các tựa game phổ biến hơn kể từ khi phát hành, người hâm mộ vẫn đang chơi các trò chơi Myth và duy trì các máy chủ do fan tổ chức.
Màn hình gameplay của Myth II: Soulblighter, một tựa game chiến thuật thời gian thực thành công lớn của Bungie, phát hành trên cả Mac và Windows.
Các trò chơi Myth cũng là những tựa game đầu tiên do Bungie phát triển được phát hành trên cả máy tính Mac OS và Windows. Việc chuyển đổi khỏi sự độc quyền của Apple đã mang lại thành quả, khi Myth: The Fallen Lords trở thành tựa game bán chạy nhất của studio – bán được khoảng 350.000 bản trên toàn thế giới – cho đến khi Myth II bán được số lượng tương tự ngay trong ngày ra mắt.
Bungie tiếp tục làm việc trên các trò chơi PC cho cả hai nền tảng trong một thời gian ngắn. Đầu năm 2001, Bungie West – một chi nhánh của công ty có trụ sở tại Washington – đã phát hành Oni cho cả Windows và Macintosh. Trò chơi hành động lấy cảm hứng từ Ghost in the Shell này đã nhận được nhiều đánh giá trái chiều và doanh số bán hàng vừa phải khi ra mắt, nhưng lối chiến đấu độc đáo (mặc dù rất chưa hoàn thiện) và phong cách khoa học viễn tưởng đầy màu sắc của nó đã thu hút một lượng người hâm mộ trung thành trong những năm qua.
Ảnh chụp màn hình từ game Oni, tựa game hành động lấy cảm hứng từ Ghost in the Shell do Bungie West phát triển cho Windows và Macintosh.
Cùng khoảng thời gian đó, studio chính của Bungie đang phát triển Halo: Combat Evolved. Mặc dù hiện tại chúng ta biết trò chơi này là tựa game FPS hàng đầu của Xbox, nhưng ban đầu nó được dự định ra mắt trên Macintosh.
Halo: Combat Evolved… cho Mac?
Ảnh chụp màn hình từ phiên bản phát triển năm 1999 của Halo, khi trò chơi còn được định hướng là game cho Mac và Windows, với nhiều Spartan.
Halo: Combat Evolved đã trải qua nhiều thay đổi mạnh mẽ và chuyển đổi thể loại trong quá trình phát triển dài và đầy biến động. Trò chơi ban đầu bắt đầu như một tựa game chiến lược thời gian thực (RTS), với kế hoạch sử dụng hệ thống vật lý tiên tiến cho phép các đơn vị phương tiện tương tác thực tế với địa hình 3D.
Ý tưởng này chỉ tồn tại trong thời gian ngắn, vì khái niệm RTS nhanh chóng được điều chỉnh thành một game bắn súng góc nhìn thứ ba đầy tham vọng. Phiên bản Halo ban đầu này được đặt trong một thế giới mở rộng lớn với địa hình có thể bị phá hủy vĩnh viễn trong các trận chiến, các sinh vật giống khủng long có thể được thuần hóa và cưỡi quanh bản đồ, cùng với hệ thống thời tiết động. Trò chơi đã được công khai tại Triển lãm và Hội nghị Macworld năm 1999, với kế hoạch phát hành cho Windows và Mac OS vào năm sau.
Rõ ràng, mọi chuyện đã không diễn ra như vậy.
Đằng sau hậu trường, Bungie đang đối mặt với những khó khăn tài chính đáng kể. Quá trình phát triển kéo dài và phạm vi rộng lớn của Halo đã tiêu tốn một khoản chi phí không nhỏ, và nhóm vẫn đang cố gắng đáp ứng thời hạn. Ngoài ra, studio vừa phải chi 800.000 đô la để thay thế các bản sao Myth II bị lỗi, do chúng có một lỗi hiếm gặp có thể xóa nội dung ổ cứng của người dùng. Mặc dù đã có nhiều nỗ lực để tránh phá sản, bao gồm bán cổ phần và quyền xuất bản cho các công ty khác, Bungie sẽ không thể hoàn thành quá trình phát triển Halo một mình.
May mắn thay, công việc của Bungie đã thu hút sự chú ý của Microsoft, và hai công ty đã đàm phán thành công một thương vụ mua lại. Năm 2000, Bungie trở thành công ty con của Microsoft, với điều kiện Halo sẽ ra mắt vào năm sau với tư cách là tựa game độc quyền khi Xbox sắp ra mắt. Halo đã trải qua nhiều thay đổi trong năm cuối cùng của quá trình phát triển, với một số tính năng tham vọng nhất đã phải bị loại bỏ do hạn chế về thời gian hoặc phần cứng.
Tất nhiên, thay đổi lớn nhất là biến Halo thành một game bắn súng góc nhìn thứ nhất cho console. Các game bắn súng console thời đó vẫn còn kém xa về chất lượng so với các phiên bản PC của chúng. Trong khi các trò chơi như TimeSplitters và Medal of Honor đã giúp tinh chỉnh thể loại này trên console, việc chơi bằng bộ điều khiển vẫn có cảm giác chậm chạp và thiếu chính xác so với trải nghiệm sử dụng chuột và bàn phím. Điều này có nghĩa là việc Halo chuyển sang Xbox không chỉ là thay đổi về phần cứng mà còn đặt ra thách thức trong việc bảo toàn trải nghiệm người chơi của game. Bất chấp những khó khăn tưởng chừng không thể vượt qua, Bungie đã mang đến một trải nghiệm console sánh ngang với các game bắn súng PC với Halo: Combat Evolved.
Kết Luận: Di Sản của Bungie và Tầm Nhìn Tiên Phong
Bước đột phá đầu tiên của Bungie vào thế giới Xbox đã phản ánh một cách kỳ lạ khởi đầu sự nghiệp lừng lẫy của họ. Giống như cách studio này tìm thấy thành công trên Mac trong khi mọi nhà phát triển khác đang theo chân MS-DOS, Halo: Combat Evolved đã cách mạng hóa game bắn súng console trong thời kỳ đỉnh cao của game PC.
Vào thời điểm Halo: Combat Evolved được port sang Windows và Mac, bối cảnh chơi game đã bắt đầu thay đổi. Game bắn súng console bắt đầu thống trị thị trường, và mọi nhà phát triển đầy tham vọng giờ đây đều muốn trở thành Bungie tiếp theo. Câu chuyện về Bungie là minh chứng cho việc tầm nhìn đột phá và khả năng thích nghi có thể định hình một studio từ những khởi đầu khiêm tốn trên một nền tảng ít được biết đến về game, vươn lên trở thành một trong những “kiến trúc sư” vĩ đại nhất của ngành công nghiệp trò chơi điện tử toàn cầu.
Bạn có ấn tượng gì về hành trình phát triển của Bungie và các tựa game kinh điển của họ không? Hãy chia sẻ suy nghĩ của bạn về những đóng góp của Bungie cho ngành game trong phần bình luận bên dưới!
