Người dùng Android thường xuyên tự mình tìm kiếm ứng dụng trên Google Play Store, nhưng hiếm khi cửa hàng này giới thiệu cho họ một ứng dụng mà họ chưa từng nghe tới. Rõ ràng, Play Store đang làm rất tệ trong việc thực hiện vai trò quan trọng này, đặc biệt trong bối cảnh thị trường ứng dụng di động ngày càng bão hòa và đa dạng.
Hầu Hết Các Đề Xuất Thực Chất Là Quảng Cáo
Khi lần đầu mở Google Play Store, hầu hết các ứng dụng bạn thấy không phải là những trò chơi được tuyển chọn kỹ lưỡng hay được thiết kế riêng để giới thiệu cho người dùng Android. Thậm chí chúng cũng không phải là những ứng dụng mà thuật toán của Google nghĩ rằng bạn có thể thích.
Nếu nhìn kỹ hơn, bạn sẽ thấy các tiêu đề này thường được gắn nhãn “Được tài trợ” (Sponsored). Nói cách khác: chúng là quảng cáo. Các trò chơi được Google tuyển chọn thường hiển thị với hình ảnh thu nhỏ lớn trên các băng chuyền cuộn ngang, cho phép bạn chỉ thấy một hoặc hai trò chơi cùng lúc. Ngược lại, các trò chơi được tài trợ thường xuất hiện trong một danh sách dọc, giống như kết quả tìm kiếm hay danh sách ứng dụng đã cài đặt của bạn. Những quảng cáo này không chỉ xuất hiện ở đầu trang. Nếu bạn tiếp tục cuộn xuống, những danh sách dọc tiếp theo cũng có khả năng cao là quảng cáo.
Ứng dụng và trò chơi được tài trợ hiển thị dạng danh sách trên Google Play Store
Hình ảnh các trò chơi được tài trợ sắp xếp dạng lưới trên Google Play Store
Trò chơi được tài trợ xuất hiện trong băng chuyền trên Google Play Store, xen lẫn các đề xuất khác
Điều này không có nghĩa là mọi lúc bạn nhìn thấy một băng chuyền, đó đều là các trò chơi được Google tuyển chọn. Đôi khi, chúng cũng là quảng cáo. Google Play Store được thiết lập một cách có chủ đích để bạn không thể ngay lập tức phân biệt quảng cáo với các đề xuất chính hãng mà không cần kiểm tra kỹ lưỡng. Đây là một vấn đề lớn đối với trải nghiệm người dùng và khả năng khám phá ứng dụng chất lượng, đặc biệt là các ứng dụng mới từ các nhà phát triển độc lập.
Chúng Ta Chỉ Được Thấy “Mẫu Số Chung Thấp Nhất”
Liệu có một số nhà phát triển độc lập nhỏ đang trả tiền cho Google để được hiển thị ở vị trí hàng đầu? Điều đó có thể xảy ra, nhưng đó không phải là phần lớn danh sách. Và cũng không phải là các ứng dụng và trò chơi di động từ các nhà phát hành lớn, tên tuổi.
Thường thì đó là các mô hình kiếm tiền từ những nhà phát hành chuyên đẩy ra các trò chơi gây nghiện, có tính chất tương tự nhau, nhằm lôi kéo người dùng liên tục chi tiền vào tiền tệ ảo và các giao dịch mua trong ứng dụng (in-app purchases). Đó là những loại trò chơi thường xuất hiện trong các quảng cáo toàn màn hình hoặc quảng cáo trên internet.
Không phải tất cả những trò chơi này đều tệ. Nhiều trò chơi nhận được đánh giá tốt, nhưng chúng ta cần xem xét ai là người để lại những đánh giá đó. Nhiều người đã lớn lên cùng điện thoại thông minh hoặc chưa bao giờ sở hữu máy chơi game console, và họ đang so sánh những trò chơi được hiển thị này với các trò chơi tương tự mà họ đã thấy trước đây. Điều này tạo cảm giác như một thị trường của những trò chơi Flash nông cạn, dễ chơi, giờ đây xuất hiện trên điện thoại thay vì trình duyệt web.
Tình trạng này không hề giúp những game thủ khác tìm thấy những loại trò chơi mà chúng ta thường thấy trên Steam, nhiều trong số đó cũng có sẵn trên Google Play Store. Rất nhiều trò chơi yêu thích của tôi dành cho điện thoại gập là các phiên bản chuyển thể từ PC, mang lại trải nghiệm chuyên sâu và có chiều sâu hơn.
Toàn Là Ứng Dụng Bạn Đã Biết
Hệ sinh thái ứng dụng của iPhone thường được đánh giá là sôi động hơn so với Android. Có nhiều ứng dụng độc quyền trên iPhone mà người dùng Android không thể cài đặt, một phần vì mọi người có xu hướng chi tiêu nhiều tiền hơn để mua ứng dụng trên thiết bị Apple.
Vậy có ứng dụng Android độc quyền nào thực sự hay không? Bạn sẽ được tha thứ nếu không thể nghĩ ra bất kỳ cái tên nào. Google không làm nhiều để giúp bạn tìm thấy chúng.
Mở tab “Ứng dụng” trong Google Play Store, bạn sẽ thấy danh sách nối tiếp danh sách các thương hiệu lớn nhất mà bạn đã biết. Một danh mục được dán nhãn “Ứng dụng nổi bật” với phụ đề “Được tối ưu hóa cho thiết bị của bạn” hiển thị cho tôi ChatGPT, TikTok, Spotify, Netflix, Temu và Microsoft Outlook. Nếu tôi nhấn vào mũi tên để xem thêm, phải sau khi cuộn qua hàng chục ứng dụng đầu tiên, tôi mới thấy một vài ứng dụng mà tôi không nhận ra, như Clip Studio Paint và Concepts: Sketch, Note, Draw. Tuy nhiên, cả hai đều không phải là ứng dụng độc quyền của Android.
Giao diện tổng quan của tab Ứng dụng trên Google Play Store hiển thị các thương hiệu lớn
Phần "Ứng dụng nổi bật" trong Google Play Store, hiển thị các ứng dụng phổ biến đã được tối ưu hóa
Các ứng dụng nổi bật trên Play Store sau khi cuộn xuống, vẫn chủ yếu là các tên tuổi lớn
Điều này cho thấy Google đang ưu tiên quảng bá các ứng dụng phổ biến, đa nền tảng thay vì giới thiệu những viên ngọc quý chỉ có trên Android, vốn có thể là điểm khác biệt và thu hút người dùng đến với nền tảng này.
Ai Đang Giúp Đẩy Mạnh Cộng Đồng Phát Triển Ứng Dụng Android?
Có một lý do lớn khiến tôi giờ đây sử dụng điện thoại nhiều hơn bao giờ hết, và phần lớn trong số đó liên quan đến Niagara Launcher – một ứng dụng thay thế màn hình chính loại bỏ lưới ứng dụng truyền thống để ưu tiên danh sách ứng dụng dễ cuộn bằng một tay, đồng thời giúp truy cập dễ dàng các thông tin quan trọng như sự kiện sắp tới và thời tiết.
Đây là loại thiết kế mà tôi đã cố gắng tạo ra trong các ứng dụng như Nova Launcher trong nhiều năm, và nó làm cho Niagara Launcher trở nên hoàn hảo cho các điện thoại lớn. Ứng dụng này đến từ một nhóm nhỏ đang cố gắng xây dựng doanh nghiệp từ việc phát triển một ứng dụng Android.
Niagara Launcher chính xác là loại ứng dụng mà bạn mua một chiếc điện thoại Android để sử dụng, bởi vì bạn không thể có các ứng dụng như vậy trên iPhone. Apple không cho phép các ứng dụng như vậy tồn tại.
Mặc dù có lợi thế quan trọng này, Google lại không làm nổi bật các ứng dụng thay thế màn hình chính. Android, nói chung, cũng có rất nhiều ứng dụng tuyệt vời dành cho người dùng chuyên sâu, hầu hết đều đến từ các nhà phát triển nhỏ. Tôi phải tự tìm kiếm trên các trang web công nghệ để tìm một số ứng dụng như vậy, bởi vì Google Play Store (không có gì ngạc nhiên) không giúp đỡ.
Tuy nhiên, có một điểm sáng, đó là Google Play Pass. Nếu bạn nhấn vào tab Play Pass, bạn sẽ bước vào một cửa hàng ứng dụng di động kỳ diệu, hoàn toàn không có quảng cáo. Mọi ứng dụng trong góc này của Play Store đều được mở khóa đầy đủ, vì vậy bạn không phải lo lắng về việc tải xuống một “hố tiền” (money pit). Google cũng đã nỗ lực hơn một chút trong việc tuyển chọn phần này của cửa hàng. Có nhiều trò chơi hơn là ứng dụng, nhưng nó mang lại một cái nhìn thoáng qua về việc Google Play Store có thể tốt hơn đến mức nào mà không cần thay đổi bất kỳ thiết kế hiện tại nào.
Kết Luận
Google Play Store rõ ràng cần một sự thay đổi trong cách tiếp cận. Về cốt lõi, việc duyệt qua vô số lưới hoặc băng chuyền, chỉ dựa vào biểu tượng ứng dụng và điểm đánh giá, không phải là một cách tuyệt vời để khám phá phần mềm mới. Trừ khi tôi đang mua sắm hàng tạp hóa, tôi không muốn nhìn thấy cùng một thương hiệu mỗi khi tôi đến mua sắm. Các cửa hàng cần sự tuyển chọn, và không rõ liệu ai đó có đang làm điều đó tại Google hay không. Đối với người dùng Việt Nam, việc tìm kiếm những ứng dụng độc đáo, chất lượng cao hoặc các sản phẩm từ nhà phát triển độc lập trong nước càng trở nên khó khăn hơn.
Hãy chia sẻ trải nghiệm của bạn về việc khám phá ứng dụng trên Google Play Store và những giải pháp bạn thường dùng để tìm thấy các ứng dụng hay, phù hợp với nhu cầu của mình trong phần bình luận bên dưới!
