Sự ra mắt của Civilization VII hứa hẹn mở ra một kỷ nguyên mới cho thể loại game chiến thuật 4X huyền thoại. Tuy nhiên, theo truyền thống, các tựa game Civilization thường cần thêm thời gian để hoàn thiện và nhận được đánh giá tích cực sau khi phát hành. Trong khi chờ đợi Civ VII đạt đến đỉnh cao, cộng đồng game thủ có vô vàn lựa chọn khác để thỏa mãn đam mê xây dựng đế chế, mở rộng lãnh thổ, khám phá và chinh phục. Bài viết này sẽ giới thiệu 10 tựa game 4X và chiến thuật đáng chơi, với mức giá phải chăng hoặc thậm chí miễn phí, giúp bạn lấp đầy khoảng trống trong thời gian chờ đợi.
10. Age of Wonders 4
Age of Wonders 4 là sự kết hợp độc đáo giữa lối chơi chiến thuật 4X quen thuộc của Civilization với yếu tố chiến đấu theo lượt mang tính chiến thuật sâu sắc, tất cả gói gọn trong một thế giới giả tưởng cao cấp tuyệt đẹp. Điểm nổi bật nhất của trò chơi này chính là sự tự do tuyệt đối trong việc tạo ra chủng tộc của riêng bạn và định hình thế giới mà bạn khám phá, biến mỗi ván chơi trở thành một trải nghiệm hoàn toàn khác biệt.
Tựa game này tích hợp các yếu tố nhập vai (RPG) phong phú, hệ thống tinh thần (morale system) giúp tăng chiều sâu cho các trận chiến, và dĩ nhiên, đa dạng các điều kiện chiến thắng. Tại thời điểm Civilization VII được công bố, Age of Wonders 4 thường xuyên được giảm giá mạnh trên các nền tảng phân phối game, là cơ hội tuyệt vời để những người hâm mộ thể loại 4X trải nghiệm một làn gió mới mẻ và đầy sáng tạo.
9. Civilization V
Mặc dù đã ra mắt gần 15 năm, Civilization V vẫn giữ vững vị thế là một trong những tựa game chiến thuật 4X kinh điển và được yêu thích nhất mọi thời đại. Công thức chơi của Civilization có tính bền vững vượt thời gian, và Civ V là minh chứng rõ ràng cho điều đó. Bởi vì game không quá cũ, bạn cũng không cần phải thực hiện nhiều điều chỉnh phức tạp để chạy nó trên các cấu hình máy tính hiện đại.
Cộng đồng game thủ vẫn không ngừng tranh luận về việc liệu Civ V hay phiên bản kế nhiệm của nó mới là tựa game hay hơn. Những người ủng hộ Civ V thường ca ngợi phong cách đồ họa chân thực hơn, tính thử thách cao hơn và những thay đổi gameplay ý nghĩa mà các bản mở rộng sau này mang lại.
Ngoài ra, nếu bạn sẵn sàng chi trả một chút, Civilization VI cũng là một lựa chọn không tồi. Mặc dù nhiều người chơi kỳ cựu phàn nàn về những thay đổi mà Firaxis Games đã thực hiện trong phiên bản này, Civ VI lại được đánh giá là một trong những điểm khởi đầu mượt mà nhất cho người chơi mới. Hãy cân nhắc mua game này trong các đợt giảm giá lớn để có được trải nghiệm tốt nhất.
8. Humankind
Humankind có lẽ là đối thủ cạnh tranh trực tiếp nhất với Civilization trên ngai vàng thể loại 4X, bởi nó tuân thủ công thức chơi một cách rất sát sao. Tuy nhiên, tựa game này vẫn tạo nên sự khác biệt đáng kể so với các phiên bản Civ gần đây bằng cách giới thiệu hệ thống điểm “Fame” (Danh tiếng), đưa ra một điều kiện chiến thắng mới lạ, cùng với phong cách đồ họa được nhiều người đánh giá là vượt trội.
Humankind cũng xử lý cơ chế chiến đấu, phe phái và địa hình một cách khác biệt so với Civ. Dù vậy, một trong những phàn nàn phổ biến là những thay đổi này đôi khi làm giảm giá trị chơi lại của game. Lý do tốt nhất để thử Humankind lúc này là vì game thường được Epic Games Store cung cấp miễn phí hoặc giảm giá sâu vào các thời điểm đặc biệt, như đợt ra mắt Civ VII, biến nó thành một cơ hội không thể bỏ lỡ cho game thủ.
7. Old World
Old World là dự án mới nhất từ Soren Johnson, cựu trưởng nhóm thiết kế của Civilization IV, một trong những phiên bản Civ được đánh giá rất cao. Về mặt hình ảnh, tựa game này trông khá tương đồng với một phiên bản Civ hiện đại, nhưng nó tạo ra sự khác biệt rõ rệt thông qua hệ thống “triều đại” độc đáo, tập trung vào các nhân vật. Việc quản lý các thành viên trong gia tộc đóng vai trò quan trọng trong lối chơi, và bạn sẽ phải đối phó với những hệ lụy khi các thành viên gia đình với những khuyết điểm riêng lên nắm quyền.
Một điểm khác biệt quan trọng nữa là Old World coi các “mệnh lệnh” như một tài nguyên được sử dụng để di chuyển các đơn vị, thay vì giới hạn mỗi đơn vị một số lượng di chuyển nhất định mỗi lượt. Nhiều người đánh giá Old World vượt trội hơn Civ VI, đặc biệt là những ai thích kết hợp chiến thuật của mình với một chút kể chuyện tự phát trong quá trình chơi.
6. Battle of Polytopia
Nếu bạn yêu thích ý tưởng của Civilization hoặc các tựa game phức tạp hơn trong danh sách này nhưng cảm thấy thiếu thời gian để cam kết với một chiến dịch dài hơi, Battle of Polytopia có thể chính là thứ bạn đang tìm kiếm. Tựa game này kết hợp chiến thuật 4X với phong cách đồ họa đa giác (polygonal art style) quyến rũ và một vòng lặp gameplay được thiết kế để ít phức tạp hơn, mang lại trải nghiệm nhanh gọn và casual hơn.
Bạn có thể chọn một trong 16 nền văn minh, sau đó khám phá, xâm lược, trồng trọt, xây dựng và nghiên cứu để vươn lên dẫn đầu. Game còn có chế độ chơi mạng trực tuyến và bảng xếp hạng dành cho những người chơi có tính cạnh tranh cao. Không chỉ có mức giá cực kỳ phải chăng, Battle of Polytopia còn có sẵn trên nhiều nền tảng như iPhone, iPad, Android và thậm chí cả Nintendo Switch, giúp bạn dễ dàng chơi mọi lúc mọi nơi.
5. Stellaris
Stellaris thực sự không chỉ là “Civilization trong không gian”, nhưng đó là một cách giới thiệu không tồi để bắt đầu. Nếu bạn đã từng muốn đưa công thức 4X lên các vì sao, đây chính là tựa game dành cho bạn. Khám phá một vũ trụ rộng lớn được tạo ra ngẫu nhiên theo thủ tục, nơi bạn có thể kể những câu chuyện độc đáo của riêng mình, làm chủ các cơ chế sâu sắc và chơi theo cách bạn muốn.
Bạn có thể tự thiết kế đế chế của mình để định nghĩa đạo đức và triết lý của phe phái, sáng tạo với chủng tộc, môi trường sống ưa thích hoặc cách bạn di chuyển trong không gian. Tuy nhiên, hãy cẩn thận: Stellaris là một tựa game nổi tiếng phức tạp và sẽ không “cầm tay chỉ việc” cho bạn. Nhưng những công cụ mà game trao cho bạn để tạo nên nền văn minh của riêng mình và phát triển nó cũng chính là thứ khiến Stellaris trở thành một trong những tựa game đáng chơi và bổ ích nhất trong thể loại của nó.
4. Endless Legend
Endless Legend đã có tuổi đời đáng kể, khi ra mắt lần đầu vào năm 2014 (đúng vậy, hiện có một phần tiếp theo đang được phát triển). Mặc dù vậy, tựa game này vẫn được cộng đồng 4X ca ngợi là một trong những ví dụ xuất sắc nhất của thể loại. Game nổi bật với khả năng cho phép người chơi tạo ra phe phái của riêng mình (thậm chí sử dụng các phe phái hiện có làm mẫu) trong khi vẫn tích hợp các nhiệm vụ và yếu tố câu chuyện vào lối chơi.
Các nhiệm vụ này mang đến cho bạn một lý do khác để khám phá bản đồ ngoài những hoạt động 4X thông thường và cung cấp một con đường chiến thắng khác biệt so với các game cùng thời. Các thành phố trong game trông đặc biệt đẹp mắt, trải dài trên bản đồ khi bạn xây dựng thêm các quận mới. Là một tựa game ra mắt đã lâu, Endless Legend có giá thành rất phải chăng (và thường xuyên được giảm giá), là một lựa chọn kinh tế cho người hâm mộ.
Bạn cũng có thể cân nhắc Endless Space 2, một tựa game tự mô tả là “strategic space opera” (opera không gian chiến lược) và đến từ cùng nhà phát triển Amplitude Studios.
3. Crusader Kings III
Nếu ngoại giao là phần yêu thích nhất của bạn trong Civilization, bạn nên thử sức với Crusader Kings III. Tựa game này đôi khi có thể mang lại cảm giác giống một “trình mô phỏng menu” hơn là một ván cờ Risk kỹ thuật số, nhưng có rất nhiều điều đáng yêu ở đây đã giúp game đạt được danh tiếng được giới phê bình đánh giá cao.
Khía cạnh thú vị nhất của trò chơi là sự khẳng định rằng “cái chết chỉ là sự khởi đầu,” một lời gợi ý về việc dòng dõi của bạn có tầm quan trọng tối thượng. Game trao cho bạn một lượng tự do đáng kinh ngạc để mắc bao nhiêu sai lầm ngớ ngẩn tùy thích, và nó rất dễ tiếp cận và chơi vì phần lớn game diễn ra dưới dạng một chuỗi các gợi ý nguyên nhân-kết quả, mang đến một trải nghiệm độc đáo và đầy bất ngờ.
2. Europa Universalis IV
Civilization có vẻ quá dễ dàng với bạn? Bạn có muốn tham gia vào một thứ gì đó phức tạp hơn một chút, nơi bạn sẽ phải trải qua nhiều lần thất bại mới có thể cảm thấy mình đang nắm được một phần nào đó? Bạn có phải là người cực kỳ yêu thích sự chính xác lịch sử?
Vậy thì hãy thử Europa Universalis IV, một tựa game cho phép bạn chỉ huy bất kỳ quốc gia nào trên Trái Đất trong giai đoạn trung cổ và đầu hiện đại. Điều hướng các sự kiện lịch sử, tiến bộ công nghệ và ranh giới mong manh giữa chiến tranh và hòa bình. Trong khi Civ có cảm giác giống một trò chơi cờ bàn, Europa Universalis lại giống một hộp cát (sandbox) hoặc một trình mô phỏng lịch sử hơn. Không có điều kiện chiến thắng cụ thể, chỉ có rất nhiều hệ thống để bạn khám phá và tương tác.
1. Freeciv
Giao diện trò chơi Freeciv đang chạy trên trình duyệt web, minh họa khả năng chơi game chiến thuật 4X cổ điển miễn phí.
Nếu bạn thực sự muốn thỏa mãn “cơn nghiện Civ“, bạn có thể làm điều đó một cách thuần khiết nhất, hoàn toàn miễn phí. Dự án Freeciv là một bản tái tạo mã nguồn mở của tựa game đã khởi đầu tất cả (Civilization đời đầu), được duy trì tích cực, với đầy đủ chế độ chơi mạng trực tuyến và vô số tùy chọn để thiết lập các trò chơi tùy chỉnh.
Tuyệt vời nhất là bạn có thể chơi ngay lập tức trong trình duyệt của mình tại Freeciv-web. Trò chơi bao gồm nhiều bộ quy tắc cổ điển, cài đặt độ khó AI và khả năng thiết lập các trò chơi LongTurn với những người chơi khác (nơi bạn chơi một lượt mỗi ngày), mang lại trải nghiệm Civilization đích thực mà không tốn một xu.
Cuối cùng, tôi cũng muốn nhắc đến Dorfromantik, một tựa game có hình ảnh khá giống Civilization nhưng lối chơi lại hoàn toàn khác biệt. Đây là một game xây dựng thành phố casual với các yếu tố chiến lược nhẹ nhàng, và là một trong những tựa game tuyệt vời để thư giãn, giảm căng thẳng sau những giờ làm việc căng thẳng.
Với những lựa chọn phong phú này, bạn sẽ không còn phải lo lắng về việc thiếu game hay để chơi trong khi chờ đợi Civilization VII. Hãy khám phá và tìm cho mình tựa game chiến thuật 4X yêu thích, và chia sẻ trải nghiệm của bạn trong phần bình luận!
