Mùa Black Friday luôn là thời điểm “vàng” cho những tín đồ mua sắm, với hàng loạt ưu đãi và khuyến mãi hấp dẫn. Tuy nhiên, đây cũng là dịp mà các đối tượng lừa đảo hoạt động mạnh mẽ nhất, lợi dụng tâm lý hưng phấn và sự vội vàng của người tiêu dùng để thực hiện các hành vi trục lợi. Mục tiêu của chúng không gì khác ngoài việc đánh cắp thông tin cá nhân, dữ liệu ngân hàng hoặc tiền bạc của bạn. Để bảo vệ bản thân và tài sản trong mùa mua sắm cao điểm này, việc nắm rõ các chiêu trò lừa đảo phổ biến và cách phòng tránh là vô cùng cần thiết. Dưới đây là 7 loại lừa đảo thường gặp nhất mà bạn cần đặc biệt cảnh giác khi giao dịch trực tuyến trong dịp Black Friday và cả những ngày bình thường.
1. Lừa Đảo Xác Minh Tài Khoản Giả Mạo
Lừa đảo xác minh tài khoản là một chiêu trò phổ biến, trong đó kẻ gian gửi tin nhắn hoặc email giả mạo các tổ chức uy tín (ngân hàng, sàn thương mại điện tử, mạng xã hội) thông báo về một “nỗ lực đăng nhập đáng ngờ” vào tài khoản của bạn. Tin nhắn này thường yêu cầu bạn nhấp vào một liên kết để đăng nhập và xác minh thông tin. Mục đích của chúng là tạo ra cảm giác cấp bách, khiến bạn hành động ngay lập tức mà không kịp suy nghĩ hay kiểm tra tính xác thực của thông báo.
Hình ảnh minh họa hai tài khoản giả mạo hiển thị trong thư mục thư rác, cảnh báo lừa đảo xác minh tài khoản.
Đặc biệt trong không khí hỗn loạn của Black Friday, khi người dùng liên tục mua sắm và giao dịch, họ sẽ dễ dàng bị mắc bẫy hơn. Hãy cực kỳ thận trọng với bất kỳ thông báo nào yêu cầu bạn nhấp vào liên kết và nhập thông tin cá nhân. Luôn luôn kiểm tra trực tiếp qua trang web hoặc ứng dụng chính thức của công ty đó, hoặc gọi điện đến tổng đài hỗ trợ để xác minh thông tin thay vì nhấp vào các liên kết đáng ngờ.
2. Thông Báo Giao Hàng Giả Mạo
Trong bối cảnh mua sắm trực tuyến bùng nổ vào Black Friday, lừa đảo thông báo giao hàng giả mạo trở nên đặc biệt hiệu quả. Nhiều người đang chờ đợi các gói hàng của mình, nên ít có khả năng nghi ngờ một tin nhắn về việc giao hàng. Trong chiêu trò này, bạn sẽ nhận được tin nhắn qua email, SMS hoặc pop-up thông báo về một bưu kiện sắp đến hoặc có vấn đề với việc giao hàng của bạn.
Ảnh chụp màn hình tin nhắn SMS lừa đảo thông báo về việc giao hàng, thường gặp trong các chiêu trò lừa đảo giao vận.
Tin nhắn thường có vẻ đến từ một đơn vị vận chuyển hoặc cửa hàng uy tín, nhưng sẽ chứa một liên kết đáng ngờ. Thay vì dẫn bạn đến trang theo dõi vận đơn thực tế, liên kết này sẽ đưa bạn đến một trang web giả mạo (spoofed website) được thiết kế giống hệt trang thật để đánh cắp thông tin đăng nhập hoặc thông tin thẻ tín dụng của bạn. Để tránh bị lừa, hãy luôn kiểm tra lại các đơn hàng bạn đã mua, xác định rõ người bán và đơn vị vận chuyển. Nếu nhận được tin nhắn không khớp với bất kỳ giao dịch nào của bạn, hoặc không đến từ kênh thông báo chính thức, đó rất có thể là một vụ lừa đảo.
3. Lừa Đảo Lỗi Thanh Toán
Khi hàng loạt hóa đơn thanh toán đổ về trong mùa Black Friday, lừa đảo lỗi thanh toán trở nên dễ dàng qua mặt người dùng. Tương tự như lừa đảo giao hàng, kẻ gian sẽ giả danh một doanh nghiệp hợp pháp và gửi tin nhắn thông báo rằng giao dịch mua hàng của bạn đã thất bại, có thể do thẻ bị từ chối hoặc lỗi hệ thống.
Mục tiêu của chiêu trò này là đánh vào tâm lý sợ bỏ lỡ ưu đãi hoặc lo lắng rằng món hàng đã đặt sẽ không đến tay bạn. Chúng sẽ tạo ra cảm giác sợ hãi và thúc giục bạn hành động ngay lập tức, thường bằng cách yêu cầu bạn gọi điện đến một số điện thoại giả mạo hoặc nhấp vào một liên kết để “cập nhật thông tin thanh toán”. Trước khi hoảng sợ, hãy bình tĩnh kiểm tra lại thông tin đơn hàng trên trang web chính thức của người bán và liên hệ trực tiếp với ngân hàng hoặc nhà cung cấp dịch vụ thanh toán của bạn để xác minh.
4. Lừa Đảo Thẻ Quà Tặng Miễn Phí
Ai cũng thích nhận quà miễn phí, và đây chính là điểm yếu mà kẻ lừa đảo khai thác thông qua chiêu trò thẻ quà tặng. Bạn có thể nhận được tin nhắn, email hoặc thấy các bài đăng trên mạng xã hội từ các tài khoản giả mạo, quảng cáo về việc tặng thẻ quà tặng miễn phí từ các thương hiệu lớn.
Thường đi kèm là một URL dẫn đến một trang web giả mạo, nơi bạn được yêu cầu cung cấp thông tin cá nhân như tên, địa chỉ, số điện thoại, thậm chí là thông tin ngân hàng để “nhận phần thưởng”. Để bảo vệ mình, hãy nhớ rằng hầu hết các doanh nghiệp không dễ dàng tặng quà miễn phí, và nếu một ưu đãi nào đó có vẻ quá tốt để là sự thật, thì khả năng cao đó là lừa đảo. Đặc biệt, bạn sẽ không bao giờ phải cung cấp thông tin ngân hàng để nhận một thẻ quà tặng miễn phí.
5. Tổ Chức Từ Thiện Giả Mạo
Đáng buồn thay, kẻ lừa đảo thậm chí còn lợi dụng lòng tốt của con người. Trong mùa lễ hội và mua sắm, khi mọi người có xu hướng chi tiêu nhiều và sẵn lòng chia sẻ hơn, chúng sẽ giả danh các tổ chức từ thiện để kêu gọi quyên góp. Chúng có thể tạo ra các câu chuyện cảm động về thiên tai hoặc các vấn đề xã hội đang diễn ra để thúc đẩy lòng trắc ẩn của bạn.
Những kẻ lừa đảo chuyên nghiệp thậm chí còn tạo ra các trang web giả mạo giống hệt các tổ chức từ thiện thật để tăng tính xác thực. Cách tốt nhất để tự bảo vệ mình là luôn nghiên cứu kỹ lưỡng bất kỳ tổ chức từ thiện nào yêu cầu quyên góp. Hãy tìm kiếm thông tin về họ từ các nguồn độc lập, kiểm tra báo cáo tài chính và đánh giá uy tín trước khi quyết định đóng góp.
6. Phiếu Giảm Giá Hoặc Voucher Giả Mạo
Tương tự như lừa đảo thẻ quà tặng miễn phí, chiêu trò phiếu giảm giá hoặc voucher giả mạo được thiết kế để dụ dỗ bạn bằng “món hời”. Kẻ xấu sẽ đăng tải các liên kết qua email, SMS hoặc mạng xã hội, tuyên bố dẫn đến các trang web cung cấp voucher và phiếu giảm giá miễn phí hoặc có giá trị lớn.
Ví dụ về lỗi ngữ pháp phổ biến trong các tin nhắn SMS lừa đảo, đặc biệt là chiêu trò tặng phiếu giảm giá giả mạo.
Mục tiêu cuối cùng là lôi kéo bạn nhập thông tin cá nhân và nhạy cảm như số điện thoại, địa chỉ email, mật khẩu thường dùng hoặc thông tin ngân hàng. Dữ liệu này sau đó có thể được bán cho bên thứ ba hoặc sử dụng để cố gắng truy cập vào các tài khoản khác của bạn. Hãy luôn cảnh giác với những ưu đãi quá hấp dẫn, đặc biệt khi chúng yêu cầu bạn nhấp vào liên kết đáng ngờ và nhập thông tin của mình. Ngay cả khi bạn rất muốn có được mã giảm giá đó, hãy cân nhắc rằng rủi ro mất mát thông tin cá nhân là không đáng.
7. Lừa Đảo Giả Mạo Website (Website Spoofing)
Lừa đảo giả mạo website (hay còn gọi là website spoofing) có lẽ là một trong những chiêu trò đáng sợ nhất vì chúng rất khó bị phát hiện. Trong kiểu lừa đảo này, kẻ tấn công tạo ra một trang web giả mạo trông giống hệt trang web gốc của các thương hiệu nổi tiếng như Amazon, eBay hoặc bất kỳ cửa hàng trực tuyến nào khác.
Minh họa một trang web giả mạo Verizon, cho thấy cách lừa đảo giả mạo website (website spoofing) hoạt động để đánh cắp thông tin.
Người dùng không nhận ra mình đang truy cập vào một trang web giả mạo sẽ tiếp tục thực hiện các giao dịch như bình thường, nhập thông tin thẻ ngân hàng, email hoặc số điện thoại khi cố gắng mua hàng. Đương nhiên, tất cả thông tin này sẽ được gửi trực tiếp đến kẻ lừa đảo. Để tránh mắc phải lừa đảo này, hãy chú ý kỹ đến URL của trang web mua sắm bạn truy cập. Một trang web giả mạo thường có những điểm bất thường trong địa chỉ URL mà trang web chính thức không có (ví dụ: lỗi chính tả nhỏ, thêm ký tự, sử dụng đuôi tên miền lạ). Ngoài ra, hãy để ý các chi tiết nhỏ như chất lượng đồ họa, font chữ hoặc các liên kết không hoạt động, chúng có thể là dấu hiệu của một trang web giả mạo.
Thực tế, có vô số chiêu trò lừa đảo được tung ra trong mùa Black Friday và cả quanh năm. Ngay cả danh sách này cũng không thể bao quát hết tất cả các mối đe dọa bạn có thể gặp phải. Điều quan trọng nhất là bạn phải luôn cảnh giác và không để sự hào hứng với các ưu đãi mua sắm làm lu mờ khả năng phán đoán của mình. Hãy luôn kiểm tra kỹ lưỡng mọi thông tin, xác minh nguồn gốc và tránh vội vàng cung cấp thông tin cá nhân nhạy cảm. Bảo vệ dữ liệu và tài chính của bạn là trách nhiệm của chính bạn!
Bạn đã từng gặp phải chiêu trò lừa đảo nào khi mua sắm online chưa? Hãy chia sẻ kinh nghiệm và các biện pháp phòng tránh của bạn trong phần bình luận bên dưới để cùng nhau xây dựng cộng đồng mua sắm an toàn hơn!
