Steam Deck vẫn được xem là một trong những thiết bị chơi game cầm tay mạnh mẽ nhất trên thị trường, ngay cả khi đã bước sang năm thứ tư hoạt động. Mặc dù cỗ máy của Valve có thể chạy hầu hết các tựa game hiện đại, ngày càng có nhiều trò chơi không thể đạt được tốc độ khung hình chấp nhận được trên thiết bị này. Đối với game thủ Việt Nam đang cân nhắc sở hữu hoặc đã sử dụng Steam Deck, việc hiểu rõ những giới hạn này là vô cùng quan trọng để có trải nghiệm tối ưu và tránh thất vọng.
Bài viết này sẽ đi sâu phân tích lý do và liệt kê 10 tựa game AAA nổi bật mà Steam Deck gặp khó khăn nghiêm trọng, không thể mang lại trải nghiệm chơi mượt mà theo tiêu chuẩn của một game thủ khó tính.
Tiêu Chí “Hiệu Năng Chơi Được” Là Gì?
Trước khi đi vào danh sách các tựa game, điều quan trọng là phải làm rõ tiêu chí về hiệu năng “chơi được” mà chúng tôi sử dụng. Các tiêu chuẩn này có thể cao hơn một chút so với một số người, nhưng chúng dựa trên trải nghiệm thực tế để đảm bảo tính ổn định và khả năng phản hồi của trò chơi.
Chúng tôi coi một tựa game là “chơi được” nếu nó có thể duy trì tốc độ khung hình ổn định khoảng 30 FPS, với đôi khi tụt xuống mức cuối 20s, mà không gặp phải tình trạng giật hình nghiêm trọng. Một chút giật hình là chấp nhận được, nhưng nếu game giật liên tục hoặc hiện tượng frame pacing quá tệ đến mức có thể gọi là “đứng hình” (freezing), thì trải nghiệm đó không còn được coi là chấp nhận được.
Giao diện thư viện game Steam trên thiết bị chơi game cầm tay Steam Deck, minh họa cho việc truy cập game.
Tương tự, nếu một tựa game chỉ có thể đạt 30 FPS với sự hỗ trợ của công nghệ tạo khung hình (frame generation), chúng tôi cũng không coi đó là “chơi được”. Mặc dù frame generation có thể giúp trải nghiệm mượt mà hơn khi tốc độ khung hình gốc đạt 60 FPS trở lên, nhưng nếu khung hình gốc chỉ ở mức 20 FPS, việc bật frame generation sẽ làm tăng độ trễ đầu vào (input latency) lên quá cao, khiến trò chơi trở nên khó điều khiển và không còn thú vị.
Dù có một số trường hợp ngoại lệ (ví dụ: Elden Ring, Metaphor: Refantazio khi dùng Lossless Scaling ở 30 FPS), nhưng trong phần lớn các trường hợp, frame generation kết hợp với tốc độ khung hình thấp thường dẫn đến trải nghiệm rất tệ.
1. Warhammer 40,000: Space Marine 2
Warhammer 40,000: Space Marine 2 ngay từ khi ra mắt đã được đánh giá là khó chơi trên Steam Deck. Trong những khoảnh khắc yên tĩnh, game có thể chạy ổn. Tuy nhiên, ngay khi một lượng lớn kẻ thù xuất hiện trên màn hình, tốc độ khung hình sẽ giảm xuống mức 20 FPS thấp và tình trạng giật hình liên tục bắt đầu.
Mặc dù tựa game này đã nhận được nhiều bản vá lỗi cải thiện hiệu suất trong nhiều tháng qua, Warhammer 40,000: Space Marine 2 vẫn, theo đánh giá của chúng tôi, là không thể chơi được trên Steam Deck.
Ảnh chụp màn hình game Warhammer 40,000: Space Marine 2 đang chạy trên Steam Deck, cho thấy hiệu suất gặp vấn đề khi có nhiều kẻ địch.
Dù có cố gắng tối ưu hóa đến mấy, bộ xử lý CPU Zen 2 bốn nhân “yếu ớt” của Steam Deck đơn giản là không thể xử lý những trận chiến quy mô lớn với hàng đàn Tyranid tràn ngập màn hình mà không bị quá tải. Đây là một minh chứng rõ ràng cho giới hạn về sức mạnh xử lý của CPU trên thiết bị cầm tay này.
2. Baldur’s Gate 3
Baldur’s Gate 3 là một ví dụ điển hình cho những vấn đề của chương trình Steam Deck Verified của Valve. Mặc dù bạn có thể nói rằng game có thể chơi được, dù chỉ ở mức chấp nhận được, trong hai chương đầu tiên, nhưng khi bước vào thành phố Baldur’s Gate, hiệu suất giảm sút thảm hại.
Người chơi có thể mong đợi tốc độ khung hình rớt xuống mức thấp 20s và thậm chí là 10s, kèm theo tình trạng giật lag nặng nề thường xuyên và đôi khi là đứng hình kéo dài vài giây. Nguyên nhân chính một lần nữa lại là CPU thiếu sức mạnh, không thể xử lý môi trường đô thị dày đặc NPC. Chương III của game thậm chí có thể khiến các CPU gaming hiện đại cũng phải “quỵ gối”, chứ đừng nói đến CPU của Steam Deck, vốn đã được coi là kém tối ưu ngay từ khi console này ra mắt.
Mặc dù Baldur’s Gate 3 có cơ chế chiến đấu theo lượt, nơi mà tốc độ khung hình khoảng 20s vẫn có thể chấp nhận được, nhưng tình trạng đứng hình kéo dài và khung hình không thể vượt quá mức 20s ở Chương III khiến Baldur’s Gate 3 trở nên không thể chơi được đối với chúng tôi trên Steam Deck.
3. Dragon’s Dogma II
Một lần nữa, chúng ta lại đối mặt với một tựa game đòi hỏi CPU cao chạy chậm như rùa trên Steam Deck. Có những khu vực trong bản đồ thế giới mở rộng lớn của Dragon’s Dogma II mà Steam Deck có thể đạt hiệu suất chơi được. Tuy nhiên, ngay khi bạn đến gần một khu định cư lớn hơn hoặc tham gia vào một cuộc chiến, trò chơi sẽ trở nên không thể chơi nổi đối với cỗ máy cầm tay của Valve.
Mặc dù có một bản mod không chính thức cho phép tạo khung hình trong Dragon’s Dogma II, và bạn có thể thử sử dụng Lossless Scaling để biến 20 FPS thành khoảng 40 FPS, nhưng độ trễ đầu vào quá cao là không thể chấp nhận được. Tạo khung hình khiến game trở nên quá “trôi nổi” (floaty), ngay cả trong các hoạt động khám phá cơ bản. Trải nghiệm chiến đấu bị hủy hoại bởi độ trễ đầu vào nghiêm trọng.
Tệ hơn nữa, tốc độ khung hình thậm chí không thể đạt mức 10s cao trong nhiều khu vực. Và để thêm vào đó, đồ họa của game trông như thể ai đó đã bôi một lớp Vaseline dày cả inch lên màn hình rồi chạy qua bộ lọc pixel-art.
4. Gotham Knights
Gotham Knights là một tựa game AAA khác bị giới hạn nghiêm trọng bởi CPU, dẫn đến hiệu suất không thể chơi được trên Steam Deck. Tệ hơn nữa, Gotham Knights hoàn toàn không được tối ưu hóa tốt. Kết quả cuối cùng là một tựa game trông như từ năm 2012, được render ở độ phân giải của PlayStation 2, nhưng lại chạy kém hơn cả Monster Hunter trên Nintendo DS.
Mặc dù game có thể tạm chấp nhận được trong các phân cảnh chiến đấu, nhưng tình trạng giật hình quá nghiêm trọng khi di chuyển qua thành phố Gotham khiến chúng tôi không thể coi game này là chơi được trên Steam Deck.
5. S.T.A.L.K.E.R. 2: Heart of Chornobyl
S.T.A.L.K.E.R. 2 là một tựa game khác mà chúng tôi đã thử nghiệm trên Steam Deck và ASUS ROG Ally, và có hai lý do khiến tựa game này hoàn toàn không thể chơi được trên Deck. Lý do đầu tiên là tải CPU nặng, đẩy CPU yếu ớt của Deck đến giới hạn ngay khi bạn bước vào khu vực có nhiều hơn một vài NPC.
Hình ảnh game S.T.A.L.K.E.R. 2: Heart of Chornobyl trên Steam Deck, minh họa sự khó khăn về hiệu suất do CPU và RAM hạn chế.
Lý do thứ hai là S.T.A.L.K.E.R. 2 cần một lượng lớn RAM, và khoảng 12GB bộ nhớ của Steam Deck (sau khi trừ đi khoảng 4GB mà thiết bị dành cho iGPU) là không đủ để game chạy ở tốc độ khung hình chấp nhận được.
Mặc dù game đã nhận được một số bản vá cải thiện hiệu suất, và có nhiều bản mod nhắm mục tiêu Steam Deck để cải thiện hiệu suất hơn nữa, nhưng ngay cả với các bản mod đó, S.T.A.L.K.E.R. 2 vẫn đơn giản là không thể chơi được trên Steam Deck theo tiêu chuẩn của chúng tôi.
6. Star Wars Outlaws
Việc bắt buộc sử dụng ray tracing trong Star Wars Outlaws là nguyên nhân chính khiến tốc độ khung hình trên Steam Deck bị “bóp” thê thảm. Tựa game này quá nặng đến mức nó hoàn toàn làm nghẽn cả CPU và GPU, và cần hơn 16GB tổng bộ nhớ để chạy ở tốc độ khung hình chơi được.
Trên thực tế, Star Wars Outlaws thậm chí còn không khởi động được trên Deck khi mới ra mắt. Mặc dù vấn đề đó đã được khắc phục, nhưng game chạy như một video stop-motion trên console của Valve khi khám phá các hành tinh. Điều này sẽ không thay đổi do yêu cầu ray tracing bắt buộc đã nói ở trên. Các phần duy nhất của game mà chúng tôi coi là chơi được là các phân cảnh diễn ra trong không gian vũ trụ.
7. Assetto Corsa EVO (Early Access)
Assetto Corsa EVO là một thử thách quá lớn đối với Steam Deck. Bạn có thể đạt được tốc độ khung hình chơi được trong các buổi khởi động và luyện tập. Tuy nhiên, ngay khi bạn tham gia vào một cuộc đua với các đối thủ AI, chiếc Deck của bạn sẽ hoặc crash và khởi động lại, hoặc bạn sẽ trải nghiệm tình trạng giật hình liên tục làm hỏng hoàn toàn niềm vui khi chơi game.
Mặc dù bạn có thể đạt khoảng 30 FPS trong các cuộc đua với 10 đối thủ AI, game vẫn thiếu phản hồi và 30 FPS đơn giản là không đủ cho một game đua xe mô phỏng như Assetto Corsa EVO. Nếu tham gia một cuộc đua với 16 hoặc nhiều hơn các đối thủ AI, hiệu suất sẽ giảm xuống mức 20s.
Hiện tại, Assetto Corsa EVO vẫn đang trong giai đoạn truy cập sớm (Early Access). Game chắc chắn sẽ nhận được các bản cập nhật trong tương lai, nhiều trong số đó sẽ cải thiện hiệu suất. Tuy nhiên, chúng tôi nghi ngờ rằng game sẽ không bao giờ chơi được trên Steam Deck do nó “ngốn” tài nguyên CPU và thực tế là một số cuộc đua có thể có hơn 30 đối thủ AI. Điều đó đơn giản là quá nhiều đối với CPU đã cũ của Deck.
8. MechWarrior 5: Clans
MechWarrior 5: Clans là một tựa game khá nặng nói chung, chứ đừng nói đến trên Steam Deck. Đây là một game sử dụng Unreal Engine 5, điều này có nghĩa là yêu cầu cấu hình cơ bản khá cao mặc dù yêu cầu hệ thống tương đối khiêm tốn được chia sẻ trên trang Steam của game. Tuy nhiên, việc tối ưu hóa kém dẫn đến game chạy khá tệ, ngay cả trên các PC gaming tầm trung.
Bạn có lẽ đã biết điều này dẫn đến đâu; MechWarrior 5: Clans hầu như không thể đạt 25 FPS trên Steam Deck trong những khoảnh khắc ít đòi hỏi nhất, với game biến thành một màn trình chiếu (slideshow) trong các trận chiến. Thêm vào đó là các lỗi crash thường xuyên khi khởi động game, và bạn có thêm một tựa game khác hoàn toàn không thể chơi được trên Steam Deck.
9. Path of Exile 2 (Early Access)
Path of Exile 2, một tựa game truy cập sớm khác trong danh sách này và là phần tiếp theo của một trong những ARPG hay nhất từ trước đến nay, khá khó để đánh giá hiệu suất vì game chạy khá ổn định ở các khu vực ban đầu. Đúng vậy, bạn phải bật nâng cấp độ phân giải và đặt hầu hết các cài đặt ở mức thấp, và đúng vậy, game trông khá nhiễu hạt và mờ trên Deck, nhưng bạn vẫn có thể chơi được.
Tuy nhiên, một khi bạn tiến sâu vào game và đạt đến các khu vực cuối game với những màn đấu lớn chống lại hàng tấn kẻ thù, hiệu suất sẽ giảm xuống mức không thể chơi được. Bạn có thể mong đợi tốc độ khung hình thường xuyên giảm xuống mức 20s thấp, đi kèm với giật hình nặng nề và đứng hình thỉnh thoảng. Sự kết hợp này làm mất đi tất cả niềm vui khi chơi game này trên Steam Deck của bạn.
Đối với chúng tôi, điều này là không thể chấp nhận được.
10. Monster Hunter Wilds
Monster Hunter Wilds thậm chí còn chưa ra mắt, nhưng chúng tôi có thể tự tin nói rằng game sẽ không thể chơi được trên Steam Deck. Chạy bản benchmark miễn phí có sẵn trên trang Steam của game (sau khi chờ khoảng nửa tiếng để biên dịch shader, thật đáng thở dài…) với cài đặt thấp nhất, FSR đặt ở chế độ “Performance” và bật tạo khung hình, tốc độ FPS của chúng tôi vẫn giảm xuống mức 20s thấp ở khu vực đồng cỏ, và game trông khá tệ do việc nâng cấp độ phân giải quá mạnh.
Kết quả điểm chuẩn hiệu năng game Monster Hunter Wilds trên Steam Deck, cho thấy mức FPS thấp ngay cả ở cài đặt thấp nhất.
Không có tạo khung hình, tốc độ khung hình trên Steam Deck của chúng tôi giảm xuống mức 10s thấp ở khu vực rừng, điều này hoàn toàn không thể chơi được. Mặc dù game rất có thể sẽ nhận được các bản vá tối ưu hóa hiệu suất (ít nhất chúng tôi hy vọng như vậy), nhưng có vẻ như nó quá nặng đối với CPU có trong Steam Deck.
Ảnh chụp màn hình điểm chuẩn Monster Hunter Wilds từ Steam Deck, thể hiện chất lượng đồ họa bị giảm sút do FSR và upscale mạnh.
Kết Luận
Steam Deck, với mức giá và hiệu năng trong phân khúc máy chơi game cầm tay, vẫn là một lựa chọn tuyệt vời cho nhiều tựa game. Tuy nhiên, như phân tích trên đã chỉ rõ, các tựa game AAA mới nhất và đòi hỏi tài nguyên cao đang dần vượt quá khả năng xử lý của thiết bị này. Chủ yếu là do CPU Zen 2 4 nhân đã cũ và lượng RAM tổng thể hạn chế, Steam Deck gặp khó khăn trong việc xử lý các môi trường phức tạp, số lượng NPC lớn, hoặc các công nghệ đồ họa tiên tiến như ray tracing.
Điều này không có nghĩa là Steam Deck không còn giá trị, mà là người dùng cần điều chỉnh kỳ vọng khi muốn trải nghiệm các bom tấn mới. Đối với những tựa game này, việc sở hữu một chiếc máy tính gaming mạnh hơn hoặc một thiết bị cầm tay thế hệ mới hơn với cấu hình CPU và RAM tốt hơn có thể là giải pháp tối ưu.
Một số game không thể chơi được trên Steam Deck không phải do phần cứng, mà là do hệ điều hành Linux của nó. May mắn thay, bạn có thể cài đặt Windows trên Steam Deck của mình nếu muốn chơi các game như Call of Duty và Lost Ark.
Hy vọng bài viết này đã cung cấp cái nhìn chi tiết và khách quan về những giới hạn hiệu năng của Steam Deck với các tựa game nặng. Hãy cân nhắc kỹ lưỡng và chia sẻ trải nghiệm của bạn với các tựa game này trên Steam Deck trong phần bình luận bên dưới!
