Khi bạn muốn bảo vệ hoạt động trực tuyến khỏi nhà cung cấp dịch vụ internet (ISP) hoặc nhà mạng di động, mạng riêng ảo (VPN) thường là lựa chọn hàng đầu. Tuy nhiên, một hiểu lầm phổ biến là VPN có thể ẩn hoàn toàn mọi thứ. Trên thực tế, ngay cả khi hoạt động web của bạn được che giấu bởi VPN, ISP và nhà mạng của bạn vẫn có thể thấy bạn đang sử dụng bao nhiêu dữ liệu. Điều này đồng nghĩa với việc VPN không thể giúp bạn vượt qua giới hạn dữ liệu hàng tháng và chỉ có thể bỏ qua một số hình thức bóp băng thông (data throttling) nhất định.
VPN: Ẩn hoạt động trực tuyến nhưng không ẩn mức tiêu thụ dữ liệu của bạn
Một mạng riêng ảo (VPN) hoạt động bằng cách định tuyến tất cả lưu lượng truy cập internet của bạn thông qua một máy chủ từ xa. Về cơ bản, bạn sẽ sử dụng địa chỉ IP và vị trí của máy chủ VPN đó. Điều này khiến các trang web khó khăn hơn trong việc nhận diện và theo dõi bạn, vì họ chỉ có thể nhìn thấy thông tin chi tiết của máy chủ VPN.
Tuy nhiên, các trang web không phải là mối đe dọa duy nhất đối với quyền riêng tư của bạn. Nhà cung cấp dịch vụ internet (ISP) hoặc nhà mạng di động của bạn có thể quan sát mọi thứ bạn làm trực tuyến. Và nếu một tin tặc tìm cách chặn kết nối internet của bạn (ví dụ: thông qua Wi-Fi công cộng), họ có thể thu thập thông tin đăng nhập và các dữ liệu nhạy cảm khác. VPN bảo vệ bạn khỏi các mối đe dọa này bằng cách tạo ra một “đường hầm bảo mật” mã hóa hoạt động web của bạn. Khi bạn sử dụng VPN, ISP và nhà mạng của bạn có thể biết bạn đang trực tuyến, nhưng họ không thể thấy chính xác bạn đang làm gì.
Điều đáng nói là VPN không thể ẩn mức tiêu thụ dữ liệu của bạn. ISP và nhà mạng di động luôn có thể biết bạn đang sử dụng bao nhiêu dữ liệu, ngay cả khi hoạt động của bạn được che giấu. Trên thực tế, việc sử dụng VPN thậm chí có thể khiến bạn tiêu tốn dữ liệu nhanh hơn. Quá trình mã hóa được VPN sử dụng có thể làm tăng mức tiêu thụ dữ liệu của bạn lên đến 15%.
Nếu bạn thường xuyên vượt quá giới hạn dữ liệu hàng tháng, bạn cần nâng cấp lên một gói cước đắt tiền hơn hoặc đơn giản là giảm mức sử dụng dữ liệu. Chúng tôi khuyên bạn nên bắt đầu bằng cách giảm sử dụng để xem tình hình có cải thiện không. Các dịch vụ phát trực tuyến thường là nguyên nhân chính gây ra việc tiêu thụ dữ liệu quá mức, vì vậy hãy cân nhắc việc không để Netflix chạy cả đêm, tận dụng tính năng tải xuống ngoại tuyến trong các ứng dụng phát trực tuyến yêu thích của bạn và giảm độ phân giải khi xem trực tuyến nếu có thể.
Khả năng vượt qua tình trạng bóp băng thông (Data Throttling) của VPN
ISP hoặc nhà mạng của bạn có thể không tính phí khi bạn vượt quá giới hạn dữ liệu hàng tháng. Thay vào đó, họ có thể giảm tốc độ internet của bạn trong suốt chu kỳ thanh toán. Trong trường hợp này, VPN sẽ không giúp bạn giải quyết vấn đề—một lần nữa, VPN không ẩn mức tiêu thụ dữ liệu của bạn, vì vậy nếu bạn thường xuyên đạt giới hạn dữ liệu, bạn cần thay đổi gói cước hoặc điều chỉnh thói quen sử dụng.
Tuy nhiên, VPN có thể bỏ qua một số hình thức bóp băng thông cụ thể. Các nhà cung cấp dịch vụ internet nổi tiếng là thường xuyên bóp băng thông các kết nối đến các nền tảng phát trực tuyến như Netflix. Và nếu bạn đang sử dụng một gói cước không giới hạn giá rẻ, nhà mạng di động của bạn có thể buộc bạn phải xem nội dung phát trực tuyến ở độ phân giải thấp. VPN ngăn ISP hoặc nhà mạng nhìn thấy các trang web bạn truy cập, vì vậy sử dụng VPN thường là cách tốt nhất để vượt qua những hạn chế này.
Người dùng xem phim trên điện thoại thông minh, minh họa cho việc streaming bị bóp băng thông
Cần lưu ý rằng kết nối VPN thường sẽ làm giảm tốc độ internet chung của bạn. Bạn sẽ chỉ nhận thấy tốc độ tăng lên trên các trang web đang bị ISP hoặc nhà mạng bóp băng thông một cách chủ động. Nếu bạn nghi ngờ một trang web cụ thể đang bị bóp băng thông, hãy thử sử dụng VPN để xem liệu mọi thứ có cải thiện hay không. Tránh sử dụng các dịch vụ VPN miễn phí, vì chúng thường rất chậm và thậm chí có thể làm giảm quyền riêng tư của bạn.
Liệu ISP hoặc nhà mạng có biết bạn đang dùng VPN không?
Kết nối giữa máy tính của bạn và VPN được mã hóa bởi một đường hầm bảo mật. ISP hoặc nhà mạng của bạn có thể nhìn thấy luồng dữ liệu được mã hóa này, nhưng vì nó đã được mã hóa, nó trông giống như một chuỗi ký tự vô nghĩa. ISP hoặc nhà mạng của bạn không thể giải mã dữ liệu này, vì điều đó sẽ mất ít nhất một tỷ năm với công nghệ hiện tại.
Trong mọi trường hợp, một luồng dữ liệu được mã hóa “vô nghĩa” là dấu hiệu rõ ràng cho thấy bạn đang sử dụng VPN. ISP và nhà mạng của bạn biết khi nào bạn đang dùng VPN — họ thường không quan tâm hoặc không thể làm gì được. Bạn có thể sử dụng VPN để xem các trận đấu thể thao ở nước ngoài, nhưng VPN cũng là một thành phần quan trọng trong an ninh mạng của các doanh nghiệp và chính phủ. Vì vậy, việc sử dụng VPN phải được chấp nhận rộng rãi.
Tuy nhiên, cần lưu ý rằng khuôn viên trường học hoặc nơi làm việc của bạn có thể chặn kết nối internet nếu họ phát hiện bạn đang sử dụng VPN. Các chính phủ độc tài cũng có xu hướng cấm hoặc hạn chế quyền truy cập VPN, mặc dù việc thực thi chính sách chống VPN thực tế có thể rất khác nhau, và các quy tắc không phải lúc nào cũng rõ ràng đối với khách du lịch quốc tế hoặc những người tham gia kinh doanh nước ngoài.
Kết luận
VPN là một công cụ mạnh mẽ để bảo vệ quyền riêng tư và bảo mật trực tuyến bằng cách ẩn hoạt động duyệt web của bạn khỏi ISP, nhà mạng và các mối đe dọa khác. Tuy nhiên, điều quan trọng là phải hiểu rõ giới hạn của nó: VPN không thể che giấu mức tiêu thụ dữ liệu tổng thể và thậm chí còn có thể làm tăng nó. Mặc dù VPN có thể giúp bạn vượt qua tình trạng bóp băng thông có chọn lọc đối với một số dịch vụ nhất định, nó không phải là giải pháp cho vấn đề tốc độ internet chậm nói chung hoặc việc vượt quá giới hạn dữ liệu. Hãy sử dụng VPN một cách thông minh, kết hợp với các biện pháp quản lý dữ liệu hiệu quả, để tận dụng tối đa lợi ích của nó.
Hãy chia sẻ kinh nghiệm sử dụng VPN của bạn trong phần bình luận bên dưới!
