Trong thế giới trò chơi điện tử rộng lớn, không thiếu những tựa game được phát triển với mục đích rõ ràng là “bắt chước” hoặc lấy cảm hứng từ thành công của một sản phẩm khác. Thông thường, chúng ta thường gắn mác “game nhái” với những sản phẩm kém chất lượng, chỉ nhằm mục đích kiếm tiền nhanh chóng và dễ dàng bị lãng quên. Tuy nhiên, lịch sử ngành công nghiệp game đã chứng minh điều ngược lại. Rất nhiều trường hợp, những “kẻ bắt chước” này không chỉ thoát khỏi cái bóng của phiên bản gốc mà còn vượt trội, định hình cả một thể loại mới, trở thành biểu tượng và được hàng triệu game thủ trên toàn cầu yêu thích. Bài viết này của thuthuattonghop.net sẽ cùng bạn khám phá những ví dụ điển hình về các tựa game đình đám, từ khởi nguồn là một phiên bản “copy” nhưng đã phát triển thành công vượt bậc, khẳng định vị thế dẫn đầu và để lại dấu ấn không thể phai mờ trong lòng người hâm mộ. Đây là minh chứng rõ ràng cho thấy sự đổi mới và khả năng cải tiến luôn là chìa khóa để một sản phẩm công nghệ vươn tới đỉnh cao, bất kể điểm khởi đầu của nó là gì.
6 Tựa Game “Đạo Nhái” Đã Vươn Tới Đỉnh Cao
Snake – Từ Blockade Đến Biểu Tượng Nokia
Màn hình menu phiên bản Snake trên điện thoại Nokia.
Trong suốt nhiều năm, vô số phiên bản không chính thức của tựa game Snake đã được phát hành, đến mức khó có thể xác định đâu là phiên bản đầu tiên. Nhiều người thường nghĩ đến phiên bản Snake trên điện thoại Nokia năm 1998 như là nguyên bản, nhưng ngay cả phiên bản đó cũng được lấy cảm hứng từ những tựa game ra đời trước đó. Mặc dù phiên bản của Nokia chắc chắn đã giúp Snake trở nên phổ biến rộng rãi, nhưng tựa game đầu tiên trong thể loại kinh điển này đã ra mắt hơn hai thập kỷ trước.
Cơ chế chơi đơn giản của Snake thực chất bắt nguồn từ một trò chơi điện tử thùng năm 1976 có tên Blockade. Không giống như Snake quen thuộc, Blockade là một trò chơi cạnh tranh nhiều người chơi, trong đó hai người chơi lấp đầy bản đồ bằng một vệt rào cản vĩnh viễn. Mục tiêu của mỗi vòng là tránh những rào cản này trong khi cố gắng bẫy đối thủ của mình trong vệt đường đi của bạn. Ai sống sót lâu hơn đối thủ sẽ thắng vòng đó, và trò chơi tiếp tục cho đến khi một người chơi thắng đủ số vòng quy định.
Blockade đã truyền cảm hứng cho nhiều bản sao trực tiếp, chẳng hạn như Dominos của Atari và Barricade bốn người chơi của Ramtek. Tuy nhiên, nó cuối cùng đã được điều chỉnh thành một trò chơi một người chơi dễ nhận biết hơn với Snake Byte ra mắt năm 1982. Trong khi những trò chơi bắt chước Blockade trước đó yêu cầu người chơi tạo ra những bức tường vĩnh viễn, Snake Byte là trò chơi đầu tiên mà bạn điều khiển một “con rắn” dài ra bằng cách thu thập các vật phẩm rải rác trên màn chơi. Một điểm khác biệt đáng kể là Snake Byte có cấu trúc dựa trên cấp độ, với mỗi trong số 20 cấp độ của nó có bố cục và chướng ngại vật riêng biệt. Các phiên bản Snake sau này đã từ bỏ cấu trúc dựa trên cấp độ, nhưng lối chơi cốt lõi vẫn tương đối không thay đổi. Dù bạn công nhận Blockade hay Snake Byte là nguồn gốc của Snake, tựa game này đã được làm lại và phát hành lại đủ nhiều lần để trở thành một thể loại game độc lập.
Pong – Cuộc Chiến Pháp Lý Và Khẳng Định Vị Thế
Giao diện gameplay trong trò chơi Pong.
Ra mắt lần đầu tiên vào năm 1972 dưới dạng máy thùng arcade, Pong vẫn là một trong những tựa game dễ nhận biết nhất mọi thời đại. Tuy nhiên, tựa game mang tính bước ngoặt của Atari đã từng đưa công ty này vào rắc rối pháp lý.
Chỉ vài tháng sau khi Pong ra mắt, Magnavox Odyssey—hệ máy chơi game gia đình đầu tiên—đã lên kệ với một bộ sưu tập trò chơi, bao gồm một trò chơi tennis trông đáng ngờ giống Pong. Mặc dù có một số khác biệt giữa hai trò chơi, nhưng sự tương đồng rõ ràng của chúng không chỉ là một sự trùng hợp. Mặc dù bạn có thể ban đầu cho rằng Magnavox đã sao chép Pong, cả Odyssey và trò chơi tennis của nó đã được trình diễn công khai tại nhiều sự kiện thương mại trước khi Pong bắt đầu được phát triển. Điều này đã thúc đẩy Magnavox khởi kiện Atari, trong đó họ đã chứng minh rằng người đồng sáng lập Atari, Nolan Bushnell, không chỉ tham dự một trong các sự kiện “Magnavox Profit Caravan” nơi Odyssey được giới thiệu, mà còn tiết lộ rằng ông đã chơi thử một bản demo của trò chơi tennis đó một thời gian ngắn trước khi làm việc với Pong.
Atari đã dàn xếp ngoài tòa án, nhưng vẫn giành chiến thắng. Pong đã thành công vang dội trên các máy arcade và trên Atari 2600, mặc dù điều đó không chỉ vì nó đã có một khởi đầu thuận lợi hơn Magnavox Odyssey. Để ghi nhận công lao của Atari, Pong đã cải thiện trò chơi tennis của Magnavox theo nhiều cách, chẳng hạn như tăng tốc độ bóng khi trận đấu diễn ra và hạn chế chuyển động của các “vợt” để tạo ra trải nghiệm thử thách hơn. Ngay cả khi bạn lần đầu tiếp xúc với Pong thông qua phiên bản của Magnavox, phiên bản sao chép mang tính biểu tượng của Atari rõ ràng là một trò chơi tốt hơn.
Call of Duty – Từ Đối Thủ Của Medal of Honor Đến Thương Hiệu Toàn Cầu
Hình ảnh quảng cáo Call of Duty (2003) với một nhóm lính trên chiến trường.
Trong suốt giữa những năm 2000, dường như mọi tựa game bắn súng góc nhìn thứ nhất (FPS) đều muốn trở thành Call of Duty tiếp theo. Nhưng trước khi series này định nghĩa lại thể loại, nó bắt đầu như một nỗ lực để sao chép thành công của Medal of Honor của Electronic Arts—tựa game đã khơi mào xu hướng game bắn súng Thế chiến II chân thực, đậm chất điện ảnh.
Trước khi Medal of Honor ra mắt, hầu hết các game Thế chiến II như Wolfenstein 3D đều đặt bạn vào vai những anh hùng hành động gần như bất khả chiến bại, có thể một mình càn quét hàng loạt kẻ thù. Medal of Honor mang đến trải nghiệm thực tế hơn, lấy cảm hứng từ bạo lực kinh hoàng của các bộ phim chiến tranh như Saving Private Ryan, mặc dù điều đó có thể một phần bị ảnh hưởng bởi một trong những nhà văn và nhà sản xuất chính của trò chơi: Steven Spielberg. Thay vì lao qua tiền tuyến như một đội quân một người, Medal of Honor kể về việc lén lút sau chiến tuyến với tư cách là một người lính bình thường.
Medal of Honor và vài phần tiếp theo đầu tiên của nó đã thành công rực rỡ. Tuy nhiên, quá trình phát triển đầy biến động của chúng đã khiến nhiều nhà phát triển chính của series rời bỏ EA và gia nhập Activision, nơi họ sẽ làm việc trên Call of Duty. Call of Duty gốc luôn được dự định để cạnh tranh với Medal of Honor, thậm chí còn được đặt tên là “MOH [Medal of Honor] killer” ngay từ đầu quá trình phát triển. Tựa game này đã vay mượn rất nhiều từ lối chơi thực tế và cách trình bày đậm chất điện ảnh của Medal of Honor, nhưng tự hào có các cấp độ lớn hơn với nhiều hành động trên màn hình hơn và một chiến dịch đầy tham vọng trình bày Thế chiến II từ nhiều góc độ.
Thương hiệu Call of Duty đã quay trở lại bối cảnh Thế chiến II trong các phiên bản gần đây như Call of Duty: Vanguard và Call of Duty: WWII. Tuy nhiên, series này được biết đến nhiều nhất với việc tạo ra bản sắc riêng của mình với các chiến dịch khó quên của các trò chơi như Call of Duty 4: Modern Warfare và Call of Duty: Black Ops, cũng như các chế độ nhiều người chơi vượt thời gian của nó. Ngày nay, thể loại bắn súng góc nhìn thứ nhất tràn ngập các bản sao Call of Duty hơn là các bản sao Medal of Honor trước đây.
Angry Birds – Cú Bùng Nổ Của Cơ Chế Vật Lý
Hình ảnh chim đỏ được phóng đi trong Angry Birds.
Angry Birds từng là một trong những tựa game di động hàng đầu thế giới, và không khó để hiểu tại sao. Các câu đố vật lý bùng nổ, các màn chơi có thể phá hủy và cách điều khiển đơn giản của nó tạo nên một trải nghiệm bắt mắt mà bất kỳ ai cũng có thể dễ dàng tiếp cận và thưởng thức. Tuy nhiên, công thức mang tính biểu tượng đã định hình nhiều trò chơi và phiên bản phụ của Angry Birds đã được lấy từ một series indie ít được biết đến hơn.
Castle Clout là tựa game đầu tiên giới thiệu các câu đố dựa trên vật lý mà sau này sẽ được Angry Birds phổ biến. Giống như Angry Birds, Castle Clout yêu cầu bạn phóng các vật thể (đá tảng thay vì chim, trong trường hợp này) để làm đổ các pháo đài mỏng manh và nghiền nát các mục tiêu khác nhau. Mặc dù đơn giản, Castle Clout đã đạt đủ thành công để tạo ra nhiều phần tiếp theo và các bản sao.
Một trong những bản sao này là Crush the Castle, đã đưa khái niệm của Castle Clout lên điện thoại di động. Phần tiếp theo của trò chơi—Crush the Castle 2—đã mở rộng ý tưởng ban đầu bằng cách giới thiệu nhiều loại vật thể phóng hơn với khả năng độc đáo, mang lại cho các cấp độ nhiều sự đa dạng hơn so với các tựa game trước. Mặc dù ý tưởng bắt nguồn từ Castle Clout, nhưng cách điều khiển cảm ứng và lối chơi mở rộng của Crush the Castle thường được coi là nguồn cảm hứng chính cho Angry Birds của Rovio.
Fortnite – Khi Battle Royale Tái Định Nghĩa
Nhiều nhân vật cầm vũ khí trong hình ảnh quảng cáo cho Fortnite.
Sau nhiều năm chứng kiến Fortnite thống trị thể loại battle royale, thật dễ dàng quên rằng nó bắt đầu như một trò chơi hoàn toàn khác. Fortnite ban đầu ra mắt dưới dạng truy cập sớm như một tựa game bắn zombie hợp tác với các yếu tố phòng thủ tháp và chú trọng nhiều vào cơ chế chế tạo. Tuy nhiên, chế độ battle royale cực kỳ phổ biến của trò chơi nhanh chóng vượt qua trải nghiệm gốc, mặc dù là một bản sao trắng trợn của một hiện tượng virus khác.
Trước khi Fortnite được biết đến là game battle royale số 1, danh hiệu đó thuộc về PlayerUnknown’s Battlegrounds—thường được gọi là PUBG. PUBG đã giới thiệu định dạng battle royale hiện đại, trong đó 100 người chơi thả dù xuống một bản đồ rộng lớn và loại bỏ lẫn nhau bằng súng, vũ khí cận chiến và phương tiện cho đến khi chỉ còn một người duy nhất sống sót. PUBG nhanh chóng bùng nổ về mức độ phổ biến, thúc đẩy các studio khác phát hành các trò chơi tương tự hoặc thêm chế độ battle royale vào các tựa game hiện có. Không mất nhiều thời gian để thể loại battle royale trở nên bão hòa, nhưng có một vài lý do khiến Fortnite nổi bật so với các đối thủ cạnh tranh.
So với làn sóng các bản sao PUBG kinh phí thấp theo sau thành công của trò chơi gốc, lối chiến đấu thỏa mãn và chuyển động nhanh của Fortnite là một luồng gió mới cho những người hâm mộ battle royale. Tựa game này cũng tự tạo sự khác biệt với các bản cập nhật nội dung thường xuyên, phong cách nghệ thuật đầy màu sắc và tính năng “xây dựng” đặc trưng. Quan trọng nhất, Fortnite Battle Royale là một trò chơi miễn phí (free-to-play) trên cả console và PC, điều này đã giúp trò chơi nhanh chóng thu hút hàng triệu người chơi tích cực trong khi nhiều trò chơi khác phải vật lộn để lấp đầy một trận đấu.
PUBG có thể đã cách mạng hóa thể loại battle royale, nhưng nó và nhiều trò chơi khác từ đó đã bắt đầu đi theo sự dẫn dắt của Fortnite.
Vampire Survivors – Tiên Phong Thể Loại “Bullet-Heaven”
Ảnh chụp màn hình từ Vampire Survivors, hiển thị nhân vật đang tấn công hàng loạt kẻ thù.
Tựa game Vampire Survivors gây nghiện và thú vị đã giới thiệu cho nhiều người chơi một sự thay đổi sáng tạo đối với thể loại “bullet-hell”. Thay vì né tránh một làn đạn không ngừng, Vampire Survivors cho phép bạn càn quét hàng ngàn kẻ thù bằng cách thu thập, nâng cấp và kết hợp một loạt các vũ khí mạnh mẽ. Giống như nhiều trò chơi phổ biến khác, Vampire Survivors đã chứng kiến không ít những kẻ bắt chước—với người hâm mộ đặt ra thuật ngữ “bullet-heaven” cho thể loại mới mà nó đã tạo ra. Tuy nhiên, cũng như mọi trò chơi khác trong danh sách này, Vampire Survivors cũng chịu ơn những ý tưởng từ một viên ngọc quý ít được biết đến hơn.
Vampire Survivors đã được truyền cảm hứng mạnh mẽ từ một trò chơi di động trước đó có tên Magic Survival, có vòng lặp gameplay gần như giống hệt. Hầu hết các trụ cột cốt lõi của thể loại bullet-heaven đều bắt nguồn từ Magic Survival, bao gồm việc thu thập điểm kinh nghiệm từ các vật phẩm rơi ra từ kẻ thù, nhiều biến thể vũ khí có thể được nâng cấp và hợp nhất (một số trong đó đã được Vampire Survivors sao chép trực tiếp), và các hệ thống tiến trình tương tự. Khi ra mắt, Vampire Survivors thiếu nhiều điểm khác biệt so với Magic Survival ngoài đồ họa pixel art của nó, một số trong đó cũng được lấy từ các nguồn khác.
Bất chấp những điểm tương đồng ban đầu, Vampire Survivors và Magic Survival đều đã phát triển thành những trò chơi khác biệt thông qua nhiều bản cập nhật và mở rộng của chúng. Cả hai trò chơi đều đã thêm rất nhiều nội dung mới, tài sản mới và thậm chí cả cơ chế gameplay mới đã giúp chúng tạo ra sự khác biệt. Vampire Survivors đã mở rộng đáng kể phạm vi nội dung của mình thông qua cả các bản cập nhật miễn phí và DLC trả phí, trong khi Magic Survival đã tập trung vào việc bổ sung thêm chiều sâu và giá trị chơi lại cho công thức đơn giản nhưng gây nghiện của nó.
Kết Luận
Chỉ vì một trò chơi là một bản “nhái” không có nghĩa là nó vốn dĩ đã tệ. Trong khi một số trò chơi đơn giản chỉ sao chép ý tưởng từ những tác phẩm phổ biến hơn, những trò khác lại tìm cách cải thiện chúng theo những cách sáng tạo và đột phá. Tất cả các trò chơi điện tử đều mang tính lặp lại, kế thừa và phát triển từ những ý tưởng có sẵn—chỉ là một số trò chơi có sự kế thừa và cải tiến rõ rệt hơn những trò khác. Yếu tố quan trọng nhất phân biệt một bản sao chép rẻ tiền với một “người kế nhiệm” xứng đáng là liệu trò chơi đó có thể tạo ra sự khác biệt và bản sắc riêng so với những người tiền nhiệm của nó hay không. Những tựa game được liệt kê trong bài viết này đã chứng minh rằng, với tầm nhìn đúng đắn, sự đổi mới và cam kết mang lại trải nghiệm tốt hơn, một “bản sao” hoàn toàn có thể vươn lên thành một tác phẩm nghệ thuật có giá trị, thậm chí định hình cả một nền công nghiệp.
Hãy chia sẻ những suy nghĩ và trải nghiệm của bạn về những tựa game này, hoặc đề xuất thêm những ví dụ tương tự mà bạn biết trong phần bình luận bên dưới nhé!
