Trong kỷ nguyên số hóa hiện nay, việc sở hữu nhiều hơn một chiếc điện thoại thông minh là điều khá phổ biến. Dù cho mục đích nâng cấp lên phiên bản mới hay chỉ đơn giản là cất giữ thiết bị cũ làm kỷ niệm, số lượng điện thoại thông minh không còn sử dụng đang ngày càng tăng lên. Tuy nhiên, một câu hỏi quan trọng đặt ra là: Chúng ta nên làm gì với những chiếc điện thoại cũ này khi đến lúc thay thế chúng? Điều quan trọng cần nhớ là tuyệt đối không nên vứt bỏ chúng vào thùng rác. Hành động này không chỉ gây hại nghiêm trọng đến môi trường do các vật liệu độc hại có trong thiết bị, mà còn bỏ lỡ vô số cơ hội để tận dụng giá trị còn lại của chiếc điện thoại. Dưới đây là những giải pháp tối ưu và thiết thực mà bạn có thể cân nhắc.
1. Tái Định Nghĩa Công Năng: Tận Dụng Điện Thoại Cũ Cho Mục Đích Mới
Trừ khi chiếc điện thoại cũ của bạn bị hư hỏng nặng không thể phục hồi, hầu hết các thiết bị vẫn còn tiềm năng lớn để phục vụ những chức năng khác. Thậm chí, việc sửa chữa một chiếc điện thoại bị vỡ màn hình hoặc hỏng nhẹ cũng có thể là một khoản đầu tư đáng giá để mở khóa những công dụng bất ngờ của nó.
Điện thoại cũ là lựa chọn tuyệt vời để biến thành máy nghe nhạc hoặc thiết bị phát podcast chuyên dụng cho trẻ em. Đây cũng là lý do cá nhân khiến nhiều người giữ lại một ngăn kéo đầy các thiết bị cũ. Ngoài ra, bạn có thể dễ dàng kết nối điện thoại với một tay cầm chơi game chuyên dụng, biến nó thành một thiết bị chơi game cầm tay mạnh mẽ, tương tự như Nintendo Switch, mang lại trải nghiệm giải trí hoàn toàn mới.
Điện thoại Moto Edge+ 2023 gắn vào tay cầm chơi game Razer Kishi Ultra, hiển thị trò chơi Dead Cells trên màn hình, biến thiết bị thành máy chơi game di động.
Bên cạnh giải trí, một chiếc điện thoại cũ còn có thể trở thành giải pháp hiệu quả giúp bạn loại bỏ sự phụ thuộc vào các dịch vụ lưu trữ đám mây tốn kém. Bạn hoàn toàn có thể biến thiết bị thành một máy chủ đa phương tiện (media server) cá nhân để lưu trữ phim, nhạc, ảnh, hoặc đơn giản là sử dụng nó như một ổ cứng SSD di động để sao lưu các tập tin quan trọng. Những cách tái sử dụng này không chỉ kéo dài vòng đời của thiết bị mà còn mang lại giá trị thực tiễn cao cho người dùng.
2. Kéo Dài Vòng Đời Android Với Custom ROM
Hệ điều hành Android, với nền tảng mã nguồn mở, mang đến một lợi thế lớn cho người dùng. Đối với nhiều dòng điện thoại, bạn có quyền thay thế phần mềm gốc do nhà sản xuất cung cấp bằng một phiên bản Custom ROM (hệ điều hành tùy chỉnh) được cộng đồng phát triển và hỗ trợ. Mặc dù việc này có thể đi kèm một số đánh đổi nhỏ, nhưng đối với những chiếc điện thoại đã hết thời gian hỗ trợ phần mềm chính thức, việc có bất kỳ hình thức hỗ trợ nào cũng tốt hơn là không có gì.
Khi tôi trao cho con trai mình một chiếc điện thoại cũ để nghe podcast, việc đầu tiên tôi làm là biến nó thành một “điện thoại tối giản” (minimalist phone) chạy trên một Custom ROM. Tôi gỡ bỏ trình duyệt web và không cài đặt Google Play Store. Thiết bị này vẫn hoạt động rất tốt cho mục đích sử dụng của con trai tôi, chứng tỏ tính hiệu quả của giải pháp Custom ROM trong việc kéo dài và tối ưu hóa chức năng của điện thoại Android cũ.
3. San Sẻ Giá Trị: Trao Tặng Điện Thoại Cho Người Cần
Trong cuộc sống, ai cũng có thể gặp phải những thời điểm khó khăn. Một số người có thể chưa bao giờ có đủ ngân sách để mua một chiếc điện thoại hơn là loại trả trước rẻ nhất. Trong khi đó, nhiều người khác có thể vô tình làm rơi chiếc iPhone của mình và hiện tại không có tiền để sửa chữa hoặc thay thế.
Hãy thử tìm hiểu xem ai đó trong vòng tròn quen biết của bạn có thể cần một chiếc điện thoại hoạt động được. Nếu chiếc điện thoại cũ của bạn có thể giúp ai đó vượt qua vài tháng, vài tuần, hoặc thậm chí chỉ vài ngày, thì đó là một việc làm ý nghĩa hơn nhiều so với việc để nó nằm không trong ngăn kéo, nơi pin của nó đang dần bị chai. Tuy nhiên, hãy nhớ rằng luôn phải để mắt đến pin của những chiếc điện thoại cũ bởi chúng có nguy cơ bị phồng và gây cháy nổ.
Nhiều mẫu điện thoại thông minh cũ và mới gồm Nexus 5, Galaxy S10e, iPhone 15 và Google Pixel được đặt trên mặt bàn gỗ, thể hiện sự đa dạng của các thiết bị di động.
Việc trao tặng điện thoại không chỉ giúp đỡ trực tiếp những người gặp khó khăn mà còn góp phần giảm thiểu rác thải điện tử, mang lại lợi ích kép cho cộng đồng và môi trường.
4. Tối Ưu Chi Phí Nâng Cấp: Chương Trình Trade-in Đổi Cũ Lấy Mới
Khi quyết định mua một chiếc điện thoại mới, hãy luôn xem xét các chương trình đổi cũ lấy mới (trade-in) do các công ty cung cấp. Nhiều nhà sản xuất và nhà bán lẻ sẽ thu mua lại điện thoại cũ của bạn và đổi lại bằng một khoản giảm giá đáng kể cho thiết bị mới. Đặc biệt, một số thương hiệu như OnePlus nổi tiếng với chính sách đổi cũ lấy mới không phân biệt tình trạng thiết bị.
Giao diện trang web OnePlus hiển thị chương trình 'Trade-in Any Phone, Any Condition', quảng cáo ưu đãi đổi điện thoại cũ lấy mới không phân biệt tình trạng thiết bị.
Mức độ chấp nhận các dòng điện thoại cũ có thể khác nhau tùy thị trường. Tại Mỹ, iPhone thường là dòng điện thoại được chấp nhận rộng rãi nhất, tiếp theo là Samsung Galaxy và Google Pixel. Các mẫu điện thoại từ Motorola, Asus hay OnePlus đôi khi có thể gặp khó khăn hơn khi trade-in, nhưng điều này không phải lúc nào cũng đúng. Việc tận dụng chương trình trade-in không chỉ giúp bạn tiết kiệm chi phí mà còn đảm bảo điện thoại cũ được xử lý một cách chuyên nghiệp.
5. Biến “Cũ” Thành “Tiền”: Bán Lại Điện Thoại Đã Qua Sử Dụng
Nếu bạn là người thường xuyên mua điện thoại đã qua sử dụng với tình trạng “như mới” hoặc chưa mở hộp, việc bán đi chiếc điện thoại hiện tại là một cách hiệu quả để bù đắp chi phí cho thiết bị mới. Các mẫu điện thoại flagship thường giữ giá khá tốt trong vài năm đầu. Đây là một chiến lược cá nhân giúp tôi có thể mua được những chiếc điện thoại gập cao cấp mà vẫn cân bằng được tài chính.
Việc bán điện thoại cũ sẽ thay đổi đáng kể “phép tính” khi bạn cân nhắc mua một thiết bị mới. Chẳng hạn, nếu một chiếc điện thoại mới có giá 1000 USD và bạn có thể bán chiếc điện thoại hiện tại của mình với giá 500 USD, thì thực tế, chiếc điện thoại cao cấp đó chỉ tốn của bạn 500 USD. Với mức chi phí này, bạn có thể sở hữu một thiết bị tốt hơn nhiều so với một chiếc điện thoại tầm trung, và khả năng cao là nó sẽ phục vụ bạn lâu hơn. Mặc dù mua điện thoại tầm trung có thể tiết kiệm hơn ban đầu, nhưng giá trị bán lại của chúng sau vài năm thường rất thấp, thậm chí không bán được. Để tiếp tục sở hữu các dòng flagship với mức giá tầm trung, việc duy trì thói quen bán lại điện thoại cũ là rất quan trọng.
Nếu bạn chưa từng có thói quen này, hãy tìm hiểu về các lựa chọn bán điện thoại cũ. Đây không chỉ là cách giữ điện thoại không bị vứt vào bãi rác mà còn giúp bạn kiếm thêm tiền (hoặc tiết kiệm) trong quá trình này.
6. Giải Pháp Cuối Cùng: Tái Chế Điện Thoại Đúng Cách
Nếu một chiếc điện thoại không thể tái sử dụng hay bán lại, thì lựa chọn tốt nhất cuối cùng là tìm cách tái chế nó. Ngay cả khi một chiếc điện thoại cũ đã mất hết giá trị trên thị trường, các vật liệu quý giá bên trong nó vẫn có thể được tận dụng.
Một chiếc iPhone 4S màu trắng được đặt trên nền màu xám, đại diện cho những thế hệ điện thoại cũ cần được xử lý hoặc tái chế đúng cách.
Nhiều khu vực có các điểm thu gom thiết bị điện tử để tái chế. Tại Việt Nam, bạn có thể tìm đến các trung tâm thu gom rác thải điện tử, các cửa hàng điện máy lớn hoặc các nhà mạng cũng thường có chương trình thu hồi thiết bị cũ. Một số tổ chức trực tuyến cũng cung cấp dịch vụ nhận thiết bị qua đường bưu điện để tái chế. Điện thoại chứa pin và các vật liệu nguy hiểm khác, vì vậy việc tái chế chúng một cách cẩn thận là vô cùng quan trọng để tránh các chất độc hại này ngấm vào đất và nước, gây ảnh hưởng tiêu cực đến môi trường và sức khỏe cộng đồng. Hơn nữa, rác thải điện tử cũng là một sự lãng phí tài nguyên và tiền bạc của chính chúng ta.
Kết Luận
Điện thoại thông minh là những thiết bị công nghệ hiện đại với khả năng xử lý đa nhiệm ấn tượng, nhưng chúng không nên trở thành rác thải điện tử vô ích khi kết thúc vòng đời hỗ trợ chính thức ngắn ngủi của mình. Thay vì vứt bỏ, chúng ta có vô vàn lựa chọn thông minh để kéo dài giá trị của chúng: từ việc tái sử dụng sáng tạo, nâng cấp phần mềm bằng Custom ROM, trao tặng cho người cần, tham gia các chương trình đổi cũ lấy mới, cho đến việc bán lại để tối ưu tài chính. Cuối cùng, nếu không còn lựa chọn nào khác, tái chế đúng cách là giải pháp then chốt để đảm bảo các vật liệu quý được thu hồi và các chất độc hại được xử lý an toàn. Hãy hành động một cách có trách nhiệm để bảo vệ môi trường và tối đa hóa giá trị từ những thiết bị công nghệ của chúng ta. Hãy chia sẻ cách bạn xử lý điện thoại cũ hoặc kinh nghiệm của mình trong việc tận dụng chúng.
