Những thói quen xấu thường dẫn đến những hệ quả tiêu cực. Điều này không chỉ đúng với cuộc sống cá nhân mà còn áp dụng cho các thiết bị công nghệ của bạn, đặc biệt là máy tính Windows 11. Dưới đây là 6 thói quen phổ biến có thể đang làm giảm hiệu suất và khiến chiếc PC Windows 11 của bạn chạy ì ạch, cùng với các giải pháp để khắc phục hiệu quả.
6. Không Cập Nhật Hệ Điều Hành Thường Xuyên
Việc cập nhật máy tính Windows không chỉ là một lời khuyên chung chung từ các chuyên gia mà thực sự mang lại hiệu quả đáng kể. Đây từ lâu đã là một trong những cách tốt nhất để cải thiện hiệu suất hệ thống. Nếu bạn có thói quen bỏ qua các bản cập nhật Windows, bạn không chỉ bỏ lỡ cơ hội để máy tính đạt hiệu suất tối ưu mà còn mất đi các tính năng mới của Windows.
Hơn nữa, cập nhật Windows có thể giúp giải quyết các lỗi hoặc sự cố bạn đang gặp phải trên máy tính. Một ví dụ điển hình là bản cập nhật KB5053656 được Microsoft phát hành vào tháng 2, đã khắc phục lỗi khiến Remote Desktop bị đóng băng trên các máy tính Windows 11. Có rất nhiều trường hợp tương tự khác, nơi một bản cập nhật Windows đã giải quyết các vấn đề lớn. Chẳng hạn, bản cập nhật KB5044384 đã sửa lỗi công cụ Disk Cleanup báo cáo sai dung lượng có thể dọn dẹp, và bản cập nhật KB5050094 đã khắc phục sự cố người dùng gặp phải khi thay đổi múi giờ trên máy tính Windows 11 của họ.
Theo mặc định, Windows 11 được thiết lập để tự động kiểm tra các bản cập nhật khi bạn kết nối Internet. Tuy nhiên, điều này sẽ không xảy ra nếu bạn đã cố ý hoặc vô tình tạm dừng Windows Update. Để kiểm tra, hãy mở ứng dụng Cài đặt (Settings) và chọn “Windows Update” từ thanh bên trái. Nếu Windows Update bị tạm dừng, bạn sẽ thấy nút “Tiếp tục cập nhật” (Resume Updates) thay vì nút “Kiểm tra bản cập nhật” (Check for Updates). Hãy nhấp vào nút này để bắt đầu nhận các bản cập nhật Windows trở lại.
Nút "Tiếp tục cập nhật" trong cài đặt Windows Update trên Windows 11
5. Giữ Lại Các Ứng Dụng Không Cần Thiết
Một trong những ưu điểm lớn nhất khi sử dụng Windows là bạn có thể tìm thấy nhiều lựa chọn thay thế cho hầu hết mọi ứng dụng. Ví dụ, có OneCommander thay thế cho File Explorer của Windows, hay VLC Player là lựa chọn thay thế mạnh mẽ cho Media Player.
Tuy nhiên, một điều bạn cần lưu ý khi cài đặt ứng dụng trên máy tính Windows là chúng chiếm rất nhiều dung lượng lưu trữ. Mặc dù ban đầu điều này có thể không ảnh hưởng khi máy tính của bạn còn nhiều dung lượng trống, nhưng về lâu dài, nó có thể tác động tiêu cực đến hiệu suất hệ thống khi dung lượng lưu trữ bắt đầu cạn kiệt. Với dung lượng hệ thống hạn chế, Windows sẽ không thể tạo các tệp tạm thời hoặc quản lý bộ nhớ ảo một cách hiệu quả, dẫn đến hiệu suất máy tính kém.
Vì lý do đó, tôi khuyên bạn nên gỡ cài đặt tất cả các ứng dụng không cần thiết trên máy tính của mình. Có thể có những ứng dụng bạn cài đặt chỉ để thử nghiệm, hoặc những trò chơi bạn đã hoàn thành nhưng vẫn còn cài đặt trên máy. Để gỡ cài đặt các ứng dụng này, hãy mở ứng dụng Cài đặt (Settings) và điều hướng đến “Ứng dụng” (Apps) > “Ứng dụng đã cài đặt” (Installed Apps).
Sau đó, tôi đề xuất thay đổi menu thả xuống “Sắp xếp theo” (Sort by) thành “Kích thước (Lớn đến Nhỏ)” (Size (Large to Small)). Điều này sẽ giúp bạn nhanh chóng xác định các ứng dụng có dung lượng lớn. Nhấp vào biểu tượng ba chấm bên cạnh ứng dụng bạn muốn gỡ bỏ và chọn “Gỡ cài đặt” (Uninstall) từ menu thả xuống.
Tùy chọn gỡ cài đặt ứng dụng trong Cài đặt Windows 11
4. Bỏ Qua Các Ứng Dụng Khởi Động Cùng Hệ Thống
Khi bạn cài đặt một ứng dụng, nó thường yêu cầu nhiều quyền, chẳng hạn như truy cập vào bộ nhớ thiết bị, Internet, v.v. Một số ứng dụng còn yêu cầu quyền tự động khởi chạy cùng hệ thống. Bạn thường thấy các cài đặt này trong các ứng dụng được thiết kế để hoạt động liên tục, như phần mềm diệt virus hoặc các ứng dụng chủ đề (theme) của Windows.
Tuy nhiên, việc có quá nhiều ứng dụng khởi động không cần thiết có thể ảnh hưởng đến thời gian khởi động của máy tính. Cá nhân tôi, lần cuối cùng kiểm tra, tôi có đến 35 ứng dụng khởi động cùng Windows, khiến máy tính của tôi mất khoảng một phút để khởi động hoàn toàn.
Điều tốt nhất bạn có thể làm trong trường hợp này là xem xét tất cả các ứng dụng khởi động và tắt những ứng dụng không cần thiết. Các trình khởi chạy game như Steam thường có quyền tự động khởi chạy cùng hệ thống. Vì vậy, nếu bạn có bất kỳ ứng dụng nào như vậy đã cài đặt, bạn nên ngăn chúng tự động khởi chạy.
Để thực hiện, hãy mở “Quản lý Tác vụ” (Task Manager), chọn “Ứng dụng Khởi động” (Startup Apps) từ thanh bên trái, nhấp chuột phải vào ứng dụng bạn muốn ngừng khởi chạy tự động và chọn “Tắt” (Disable).
Giao diện Quản lý Tác vụ hiển thị các ứng dụng khởi động cùng Windows
3. Không Dọn Dẹp File Rác Thường Xuyên
Windows lưu trữ rất nhiều tệp rác, và tương tự như đồ ăn nhanh, chúng gây hại nhiều hơn là có lợi. Dần dần, những tệp này bắt đầu chiếm nhiều dung lượng lưu trữ trên hệ thống của bạn, dẫn đến giảm hiệu suất hệ thống. Đó là lý do tại sao, nếu bạn không có thói quen thường xuyên dọn dẹp các tệp rác khỏi máy tính, bạn có thể thấy một phần lớn dung lượng hệ thống của mình bị chiếm bởi chúng, khiến hệ thống chậm đi đáng kể.
Thật không may, không chỉ có một nguồn cụ thể tạo ra các tệp rác trên Windows. Chúng có thể được tạo ra từ phần còn sót lại của các chương trình đã gỡ cài đặt hoặc thậm chí từ một bản cập nhật Windows mà bạn đã tải xuống từ rất lâu. Dữ liệu trình duyệt cũng có thể được coi là rác. May mắn thay, bạn có thể nhanh chóng loại bỏ các tệp không cần thiết này khỏi máy tính thông qua menu Cài đặt (Settings) hoặc công cụ Disk Cleanup để giải phóng không gian và cải thiện hiệu suất tổng thể của hệ thống.
Cửa sổ Disk Cleanup trên Windows 11 giúp dọn dẹp file rác hệ thống
2. Không Tận Dụng Cài Đặt Chế Độ Nguồn Của Windows
Windows đi kèm với các tùy chọn chế độ nguồn khác nhau được thiết kế cho nhiều tình huống. Nếu bạn không có thói quen sử dụng các tùy chọn này đúng cách, bạn có thể đang bỏ lỡ những gì Windows có thể mang lại về mặt hiệu suất.
Trong phần Chế độ Nguồn (Power Mode) của cửa sổ “Nguồn & Pin” (Power & Battery), bạn sẽ tìm thấy ba tùy chọn: “Hiệu suất Tốt nhất” (Best Performance), “Cân bằng” (Balanced), và “Hiệu quả Năng lượng Tốt nhất” (Best Power Efficiency). Nếu bạn đang sử dụng máy tính để bàn (desktop), tôi đặc biệt khuyên bạn nên chọn tùy chọn “Hiệu suất Tốt nhất”. Đúng như tên gọi, nó cấu hình Windows để cung cấp hiệu suất cao nhất.
Tùy chọn Chế độ Nguồn trong Cài đặt Nguồn & Pin của Windows 11
Bạn cũng có thể chọn tùy chọn này trên máy tính xách tay (laptop) của mình khi nó được cắm vào nguồn điện. Tuy nhiên, laptop của bạn sẽ tiêu thụ rất nhiều pin nếu tùy chọn này được bật khi không cắm điện. Trong trường hợp đó, bạn có thể chọn tùy chọn “Cân bằng” hoặc “Hiệu quả Năng lượng Tốt nhất”.
1. Cho Phép Các Ứng Dụng Không Cần Thiết Chạy Nền
Thói quen xấu cuối cùng có thể ảnh hưởng xấu đến hiệu suất Windows 11 của bạn là cho phép các ứng dụng chạy nền. Cá nhân tôi từng có thói quen thu nhỏ (minimize) ứng dụng thay vì đóng chúng. Một mặt, điều này cho phép tôi nhanh chóng tiếp tục sử dụng ứng dụng từ chỗ đã dừng, nhưng mặt khác, tất cả các ứng dụng đã thu nhỏ đó vẫn tiếp tục tiêu thụ tài nguyên hệ thống trong nền. Đây là điều bạn chắc chắn muốn tránh, đặc biệt nếu đó là một ứng dụng lớn như trình khởi chạy trò chơi.
Để ngăn chặn điều này xảy ra, bạn nên bắt đầu đóng các ứng dụng bạn không còn muốn sử dụng thay vì chỉ thu nhỏ chúng. Điều đáng chú ý là một số ứng dụng vẫn tiếp tục chạy nền ngay cả khi bạn nhấp vào biểu tượng dấu X màu đỏ ở góc trên cùng của cửa sổ. Bạn có thể đóng vĩnh viễn các ứng dụng này bằng cách mở “Quản lý Tác vụ” (Task Manager), định vị chúng trong tab “Tiến trình” (Processes), nhấp chuột phải vào tiến trình của chúng và chọn tùy chọn “Kết thúc tác vụ” (End Task).
Khi bạn chỉ còn một số ít ứng dụng cần thiết chạy nền, bạn sẽ nhận thấy máy tính của mình hoạt động tốt hơn trước.
Đây là một số thói quen xấu có thể thực sự ảnh hưởng tiêu cực đến hiệu suất Windows của bạn. Tuy nhiên, điều quan trọng cần lưu ý là mặc dù việc loại bỏ những thói quen này có thể giúp máy tính của bạn tăng tốc, nhưng tôi không hứa hẹn rằng hiệu suất sẽ cải thiện đáng kể như khi nâng cấp phần cứng. Nếu bạn thực sự muốn có một sự cải thiện hiệu suất lớn, hãy cân nhắc nâng cấp lên ổ cứng SSD và thêm RAM là hai trong số những điều cơ bản bạn nên thực hiện. Hãy bình luận về trải nghiệm của bạn hoặc chia sẻ các mẹo tối ưu hóa Windows 11 của riêng bạn!
